Choroby alergiczne dołączyły do niechlubnego grona chorób cywilizacyjnych. W ciągu ostatnich 40 lat widać znaczący wzrost odsetka osób cierpiących chociażby na astmę, alergiczny nieżyt nosa czy atopowe zapalenie skóry. Jak oceniają eksperci, dolegliwości alergiczne będą dotyczyć coraz większej liczby osób, w tym także dzieci [1]. Jak możemy pomóc małemu alergikowi?
Alergia, choć u dorosłych i u dzieci może dawać bardzo zbliżone objawy, to jednak dla malców jest zdecydowanie bardziej uciążliwa. Swędzenie, pieczenie i łzawienie oczu, wodnisty katar czy uporczywe kichanie to tylko część dolegliwości, które mogą przeszkadzać dzieciom w codziennym funkcjonowaniu. Maluchy, nieświadome i nierozumiejące jeszcze choroby, mogą często pogarszać swój stan zdrowia – np. pocierając czy drapiąc oczy. Jak wytłumaczyć dziecku podstawy radzenia sobie z alergią i jak mu doraźnie pomóc? Zdradzamy kilka prostych sposobów.
Stosuj zimne okłady
Jak wynika z raportu „Chroń oczy przed alergią” [2] aż 2/3 rodziców zauważyło u swoich pociech objawy alergiczne. Wśród najbardziej dokuczliwych symptomów z pewnością można wymienić te dotyczące oczu.
– Maluchom trudno jest opanować odruch, by przetrzeć lub podrapać swędzące i piekące je oczy. Choć to naturalna reakcja, która może przynieść dziecku chwilę ulgi, to zwykle wiąże się z nieprzyjemnymi konsekwencjami. Na dłoniach, szczególnie tych dziecięcych, jest mnóstwo zarazków, które wraz z pocieraniem powierzchni powiek mogą dostać się do oka, doprowadzając do stanu zapalnego. W takich sytuacjach oczy mogą nawet puchnąć, co będzie dodatkowo przeszkadzało naszemu dziecku – wyjaśnia dr Marta Kołacińska-Flont, alergolożka.
W takiej sytuacji dobrym rozwiązaniem będzie zastosowanie chłodnego okładu na oczy.
– Najlepiej, żeby to był jałowy kompres (tzw. gazik), nasączony zimną wodą. Nie stosujmy do okładów żadnych ziołowych mieszanek czy herbat, bo te często mogą uczulać. Tak jest np. z rumiankiem, który przez wielu rodziców wciąż jest postrzegany jako składnik, który przyniesie ukojenie – a w rzeczywistości często jest czynnikiem drażniącym oczy – dodaje dr Kołacińska-Flont.
Przemywaj oczy i nie tylko
Kolejnym sposobem na to, by ulżyć dziecku zmagającemu się ze swędzeniem oczu jest regularne przemywanie nie tylko samych oczu, ale także twarzy.
– W ciągu dnia na powierzchni twarzy, powiek i oczu osadzają się drażniące alergeny. Prewencyjne, regularne oczyszczanie tych okolic pozwoli na pozbycie się tych cząsteczek z twarzy i zapobiegnie ich migrowaniu do oka. Takie rutynowe mycie warto stosować u maluchów nie tylko wieczorem, przed snem, ale także rano i w ciągu dnia, by objawy alergii były jak najmniej uciążliwe. Samą powierzchnię oka warto przepłukiwać nawilżającymi kroplami, które nie tylko wypłuczą pyłki i inne drobnoustroje, ale także stworzą na powierzchni oka barierę, która utrudni alergenom wniknięcie w głąb organizmu. Po takim zakraplaniu mali alergicy odczują ulgę i będzie im łatwiej powstrzymać się od dotykania okolic oczu. Oczywiście, odpowiedni preparat, dobrany właściwie także do wieku małego pacjenta, powinien wskazać lekarz – dodaje dr Kołacińska-Flont.
Dodatkowo, warto budować nawyk regularnego mycia rąk, szczególnie u najmłodszych alergików. – Dzieciom może być ciężko zrozumieć tak abstrakcyjne pojęcia jak drobnoustroje czy alergeny, więc rodzice powinni zrobić wszystko, by ich pociechy, nie tylko te zmagające się z alergią, były nauczone odpowiedniego dbania o własne zdrowie. W takim przypadku warto obrócić budowanie nawyku w zabawę i np. nagradzać malucha kolorowymi naklejkami za właściwą pielęgnację – doradza dr Kołacińska-Flont.
Poradź się specjalisty
Choć sposobów na łagodzenie objawów alergii jest wiele, to każdy rodzic powinien pamiętać, że jeśli zauważy u swojego dziecka objawy przypominające alergię – powinien skonsultować się z lekarzem celem postawienia diagnozy.
– Uwagę rodzica powinna przyciągnąć przede wszystkim cykliczność lub regularność objawów. Część dolegliwości alergicznych można łatwo pomylić z przeziębieniem, natomiast jeśli dany zestaw występuje tylko w konkretnym okresie roku, przez kilka tygodni lub miesięcy lub utrzymuje się cały rok, tak jak to jest w przypadku uczulenia na kurz, rodzice powinni skierować się do lekarza, który zbada dziecko i zleci przeprowadzenie odpowiednich badań, jeśli uzna to za konieczne – wyjaśnia dr Kołacińska-Flont.
Obecnie jedynym sposobem na skuteczne leczenie alergii jest przeprowadzenie procesu odczulania. U dzieci można go przeprowadzać już od 7. roku życia.
– Wiem, że część rodziców wciąż utożsamia odczulanie z wielokrotnymi, nieprzyjemnymi dla dziecka iniekcjami, ale to już przeszłość. Teraz na rynku dostępne są preparaty podjęzykowe, zarówno w formie tabletek, jak i roztworów. To forma idealna dla małych pacjentów, którzy zalecone leki mogą przyjmować w domu i to bez niepotrzebnego bólu – podsumowuje dr Kołacińska-Flont, alergolożka.
Jeśli dziecko zmaga się z objawami przypominającymi alergię, nie warto zwlekać – szanse na to, że alergia wyciszy się wraz z wiekiem są niewielkie. Konsultacja z lekarzem i zadbanie o zdrowie dziecka odpowiednio wcześniej może przynieść korzyści.
