Jak odróżnić katar wirusowy od alergicznego? I jak leczyć? Moje dziecko ma 3 lata i od roku, z krótkimi przerwami, najdłużej dwa tygodnie ma katar wodnisty, czasami bardziej gęsty, ale nie zielony, a mój pediatra powiedział, że sterydy do nosa są dla dzieci powyżej 3-4 roku życia, gdy to był katar alergiczny, więc co podawać wcześniej? Czy u małego dziecka można rozpoznać katar alergiczny?

Czasami trudno jest odróżnić katar infekcyjny od kataru wywołanego innym czynnikiem. U dzieci do 1 rż najczęstszą przyczyną zatkania nosa są infekcje, szczególnie wirusowe, od 2 rż stany zapalne związane zarówno z infekcjami jak i alergią. Chociaż trudno wskazać dolną granicę wieku dla alergicznego nieżytu nosa, przyjmuje się, że do rozpoznania potrzebne są objawy występujące co najmniej przez dwa sezony. Ważny jest wywiad i okoliczności pojawienia się kataru.
Zakaźny przebiega najczęściej z objawami ogólnymi – złe samopoczucie, dreszcze, drapanie i ból gardła, stany podgorączkowe, epizody nieżytu nosa pojawiają się co 4-8 tygodni lub częściej, trwają 5-7 dni. Istotny jest wywiad w kierunku alergii u dziecka i w rodzinie – czy dziecko miało wcześniej lub ma nadal cechy atopowego zapalenia skóry, czy występował świszczący oddech, kaszel, czy w rodzinie występują choroby alergiczne. Jeżeli tak, to prawdopodobieństwo alergicznego nieżytu nosa jest większe. Należy zwrócić uwagę w jakich okolicznościach występują objawy i jak długo się utrzymują. Czy jest to tylko blokada nosa, czy wyciek wodnistej wydzieliny połączonej ze świądem nosa i kichaniem i czy objawy występują przez cały rok czy sezonowo, czy towarzyszą objawy ze strony oczu, czy dziecko chrapie w czasie snu, oddycha przez usta, czy objawy pojawiły się po spożyciu jakiegoś pokarmu. Katar, który trwa przez cały rok może wynikać z alergii na roztocza lub kurz domowy, sezonowy indukowany jest alergenami pyłkowymi. Obserwując dziecko oddychające przez usta nasuwa się wniosek, że ma zatkany nos, pozioma zmarszczka na grzbiecie nosa wskazuje na możliwość tła alergicznego (powstaje od pocierania swędzącego nosa od czubka do góry).
Ważne są objawy ogólne występujące u dziecka, takie jak zaburzenia snu, problemy z koncentracją, zaburzenia aktywności, pogorszenie wyników nauki, które nasuwają podejrzenie tła alergicznego.
Przy dużym prawdopodobieństwie alergii i nasilonych objawach należy włączyć leczenie, a diagnostykę zaplanować w późniejszym terminie.
Punktowe testy skórne są łatwo dostępne i pomocne w określeniu tła alergicznego nieżytu nosa. Również oznaczenie poziomu swoistych przeciwciał w kierunku alergenów. Należy jednak pamiętać, że nie same wyniki badań decydują o rozpoznaniu alergii, muszą być połączone z występowaniem objawów.
Pani/a Dziecko ma 3 lata. Jeżeli objawy kataru utrzymują się prawie rok należy pomyśleć o innej niż infekcyjna przyczynie. Konieczna jest konsultacja laryngologa w celu oceny dróg oddechowych, wykluczenia przyczyn anatomicznych usposabiających do występowania kataru, konsultacja alergologa lub próba leczenia podjęta przez pediatrę. W Polsce są dostępne i zarejestrowane preparaty sterydowe do nosa od 3 rż. Sterydy są najskuteczniejszym sposobem leczenia alergicznego nieżytu nosa i zaleca się je jako leki pierwszego rzutu u dzieci z umiarkowanym lub ciężkim przebiegiem. W lżejszych przypadkach można podawać leki antyhistaminowe. Bardzo ważne unikanie kontaktu z alergenem, jeżeli jest znany.
W każdej sytuacji ważna jest higiena nosa poprzez stosowanie bezpiecznych preparatów wody morskiej, usunięcie nadmiaru śluzu, zanieczyszczeń, w tym alergenów, zmniejszenie obrzęku, nawilżenie śluzówki nosa i przywrócenie w ten sposób prawidłowego funkcjonowania naturalnej bariery ochronnej dróg oddechowych.