Mieszankami elementarnymi nazywamy preparaty mlekozastępcze nie zawierające praktycznie żadnych śladów białka mleka krowiego, ponieważ jego składnikiem białkowym są jedynie wolne aminokwasy.
Mieszanki elementarne - Objawy i przebieg
Alergia na białko mleka krowiego może być tak nasilona, że objawy utrzymują się nawet pomimo stosowania u dziecka tzw. hydrolizatów wysokiego stopnia. W takich przypadkach możliwe jest zastosowanie mieszanek elementarnych. Aktualnie istnieją dwa tego typu preparaty: Bebilon Amino (Nutricia) oraz Neocate (SHS). Mieszanki elementarne nie powinny być leczeniem pierwszego rzutu - podstawą leczenia alergii na białko mleka krowiego są tzw. hydrolizaty wysokiego stopnia (opisane w oddzielnych poradach w kategorii żywienie dzieci zdrowych i chorych).
Wiadomo jednak, że pomimo iż hydrolizaty wysokiego stopnia zawierają bardzo rozdrobnione fragmenty białkowe, co radykalnie zmniejsza ich siłę alergizującą, około 5% dzieci z alergią na białko mleka krowiego może wykazywać objawy alergii nawet w trakcie leczenia preparatami, takimi jak Nutramigen czy Bebilon Pepti. Po potwierdzeniu przez lekarza, że objawy występujące u dziecka to alergia, utrzymująca się pomimo zastosowania hydrolizatów wysokiego stopnia, zalecane jest zastosowanie mieszanki elementarnej. Wskazaniem do tego typu preparatów jest zwłaszcza ciężka alergia wielonarządowa.
Z badań naukowych wynika, że siła alergizująca mieszanek elementarnych jest tak minimalna, że karmienie takimi mieszankami likwiduje objawy alergii u co najmniej 99% dzieci z alergią na białko mleka krowiego (ryzyko utrzymywania się reakcji alergicznej: poniżej 1%).
Kiedy udać się do lekarza i leczyć
Mieszanki elementarne są bardzo skomplikowanymi technologicznie preparatami leczniczymi. Ich zastosowanie musi być ściśle uzasadnione medycznie i poprzedzone dokładną diagnostyką i próbą leczenia hydrolizatami wysokiego stopnia. Włączenie tego typu preparatów wymaga ścisłego nadzoru lekarza specjalisty. Mieszanki elementarne zapewniają dziecku wszystkie elementy niezbędne do prawidłowego rozwoju, ale częstym problemem w praktyce jest ich gorzkawo-kwaśny posmak, trudny do zaakceptowania przez niektóre dzieci. Są też droższe od standardowych mieszanek leczniczych.
Mieszanki elementarne - Leczenie
W leczeniu domowym należy pamiętać, aby stosowaniu hydrolizatów wysokiego stopnia lub mieszanek elementarnych towarzyszyło całkowite wycofanie z diety innych niż mleko produktów mogących zawierać pełne białko mleka krowiego (nabiał, słodycze, dodatki do zup itp.). Tylko w takim przypadku ma sens przewlekłe stosowanie diety opartej o mieszanki elementarne. Z doświadczenia klinicznego wynika, że brak pełnej poprawy po zmianie mleka na "silny hydrolizat" lub mieszanki elementarne wynika zwykle nie z nieskuteczności preparatu leczniczego, ale z narażenia dziecka na ślady pełnego białka mleka krowiego, zawarte w innych, spożywanych codziennie, pokarmach.
