Spis treści:

1. Najczęstsze objawy przeziębienia u małych dzieci
2. Objawy sugerujące chorobę inną niż przeziębienie
3. Kiedy bezwzględnie trzeba udać się z maluchem do lekarza?
4. Sposoby na przeziębienie u niemowlaka

Infekcje spotykane bywają u pacjentów będących w dowolnym wieku, pewni jednak pacjenci są mniej, a inni bardziej zagrożeni ich wystąpieniem. Grupą, w której zakażenia spotykane są częściej, są między innymi noworodki i niemowlęta – głównym czynnikiem odpowiadającym za to ryzyko jest niedojrzałość ich układu odpornościowego.

Jeszcze w ciąży płód otrzymuje chroniące go przeciwciała od swojej mamy – utrzymują się one jednak w jego organizmie przez stosunkowo krótki czas i ostatecznie kilka tygodni po narodzinach malec staje się zdecydowanie bardziej podatny na różne infekcje. Pewne ilości immunoglobulin może on otrzymywać wraz z matczynym pokarmem (m.in. dlatego aż tak ważne jest karmienie piersią), wymienione przeciwciała nie są jednak w stanie w pełni ochronić małych dzieci przed zakażeniami.

Układ odpornościowy cechuje to, że ma on różne metody walki z patogenami – wyróżnia się odporność wrodzoną, ale i odporność nabytą. Odporność wrodzona to różnego rodzaju, uniwersalne reakcje, dzięki którym mogą być zwalczane rozmaite patogeny. Odporność nabyta związana jest z kolei z wytwarzaniem swoistych przeciwciał, które mają zdolność neutralizowania drobnoustrojów.

Do wytworzenia odporności swoistej niezbędne jest nic innego, jak kontakt dziecięcego organizmu z bakteriami czy wirusami – ostatecznie malec zwyczajnie musi przechodzić różne infekcje. Konieczna jest jednak znajomość tego, które objawy są uciążliwe, lecz niegroźne, a które wymagają jak najszybszego skonsultowania ich z lekarzem.

Najczęstsze objawy przeziębienia u małych dzieci 

Jedną z najczęściej spotykanych u noworodków i niemowląt infekcji jest przeziębienie. Zazwyczaj jednym z pierwszych zauważalnych objawów tej przypadłości jest katar – typowo miewa on charakter wodnistej, śluzowej wydzieliny, która z biegiem czasu może stawać się bardziej gęsta i przybierać żółtawą czy zielonkawą barwę. Inne możliwe objawy przeziębienia u niemowląt to przede wszystkim:

• kichanie,
• kaszel,
• rozdrażnienie,
• zaczerwienienie spojówek,
• spadek apetytu,
• trudności z zaśnięciem,
• częste wybudzanie się dziecka ze snu,
• trudności z karmieniem (związane zwykle z tym, że dziecko ma zatkany nos),
• niewielka gorączka.

Przeziębienie to raczej łagodna choroba, która po kilku dniach powinna ustąpić. Infekcja u niemowlaka zawsze powinna jednak wzbudzać czujność rodziców – należy bacznie analizować pojawiające się u dziecka dolegliwości, ponieważ może ono mieć nie przeziębienie, a inną, zdecydowanie poważniejszą jednostkę.

Objawy sugerujące chorobę inną niż przeziębienie 

U niemowląt pojawiać się mogą różne infekcje – jedną z poważniejszych jest zapalenie płuc. Sugerować je może wysoka gorączka, której towarzyszy kaszel (zazwyczaj dość nasilony), znaczne wzmożenie potliwości czy wymioty i tkliwość brzuszka dziecka. Groźną chorobą układu oddechowego jest również krztusiec, którego najbardziej charakterystyczną cechą jest tzw. szczekający kaszel.

U dzieci występować mogą infekcje wywoływane zarówno przez bakterie, jak i wirusy. Do drugich z wymienionych patogenów zaliczany jest wirus RSV, którym zakażają się przede wszystkim maluchy będące przed ukończeniem drugiego roku życia, u których wywołuje on podobne objawy jak te, które spotykane są w przebiegu przeziębienia. Chorobą wirusową jest również grypa, która ma objawy podobne do przeziębienia, dodatkowo u małych dzieci pojawiać się mogą w jej przypadku wymioty czy biegunka, a do tego gorączka ma tutaj zazwyczaj większe nasilenie niż w przypadku łagodniejszych infekcji.

Noworodek u lekarza, fot. shutterstock

Kiedy bezwzględnie trzeba udać się z maluchem do lekarza? 

Rodzicom bardzo trudno może być odróżnić przeziębienie od grypy czy zapalenia płuc i z tego powodu zazwyczaj wtedy, gdy zauważają oni pierwsze objawy przeziębienia u niemowlaka, udają się oni z nim do lekarza. Wyróżnić można jednak pewne dolegliwości, które wskazują na konieczność pilnej konsultacji ze specjalistą – do nich należą przede wszystkim:

• wysoka gorączka,
• zauważalne trudności z oddychaniem,
• sinica,
• całkowita odmowa przyjmowania pokarmów,
• nieustające wymioty lub biegunka,
• znaczna zmiana zachowania dziecka (np. wyraźnie zmniejszone zainteresowanie otoczeniem czy senność),
• nagłe wystąpienie zmian skórnych (np. wysypki).

Sposoby na przeziębienie u niemowlaka 

Wizyta u lekarza ma na celu zarówno uspokojenie opiekunów, jak i postawienie diagnozy oraz wydanie zaleceń dotyczących postępowania z małym pacjentem. Różny bywa czas oczekiwania na konsultację ze specjalistą – opiekunowie, chcąc pomóc swojemu maluchowi, nierzadko wykorzystują na własną rękę różne sposoby. Pewne jednak z nich mogą przynosić więcej szkód niż pożytku.

Zdecydowanie rodzice nie powinni samodzielnie – bez konsultacji z lekarzem – podawać niemowlakowi jakichś leków (i to nawet tych dostępnych bez recepty). Część farmaceutyków nie jest przeznaczona do stosowania u najmłodszych dzieci, dodatkowo wykorzystanie antybiotyku w przypadku infekcji spowodowanej przez wirusy nie przyniesie korzyści, a może za to być przyczyną pojawienia się u malucha jakichś innych dolegliwości (np. poantybiotykowej biegunki).

Rodzice powinni przede wszystkim starać się o zapewnienie dziecku jak najkorzystniejszych warunków. Warto dbać o odpowiednią wilgotność powietrza w mieszkaniu, jak i o to, by malec mógł odpoczywać w jak najbardziej sprzyjających okolicznościach, to znaczy w cichym, spokojnym miejscu z dala od zgiełku. Pamiętać należy o oczyszczaniu dziecięcego noska (już samo ułatwienie oddychania może znacznie poprawiać samopoczucie malucha), jak i o nawadnianiu pociechy.