Ból brzuszka, dyskomfort, płaczliwość – to pierwsze objawy mogące sugerować, że nasz maluch boryka się z zaparciem. Jeśli nie oddaje stolca – tym bardziej możemy przypuszczać, że pojawił się problem i należy zareagować.
Spis treści:
- Zaparcia u dzieci
- Zaparcia u dzieci – objawy
- Zaparcia u dzieci – kryteria rozpoznania
- Zaparcia u dzieci – domowe sposoby
- Zaparcia u dzieci – kiedy należy zwrócić się do lekarza?
Zaparcia u dzieci
O zaparciach u dzieci mówimy wtedy, gdy stolec oddawany jest rzadziej niż co 3 dni lub wypróżnienie wymaga dużego wysiłku ze strony dziecka. Zaparcia uważane są za jedną z najczęściej występujących dolegliwości u dzieci, dotykając nawet 10% maluchów. W czasie zaparć może występować uczucie niecałkowitego wypróżnienia, a oddane stolce są twarde i zbite. Mogą pojawić się otarcia śluzówki odbytu oraz krwawienia. Zaparcia można podzielić na 2 główne grupy – tzw. czynnościowe lub organiczne, wywołane przez różne schorzenia (np. niedoczynność tarczycy, alergię, mukowiscydozę). Szacuje się, że ponad 90% zaparć wynika właśnie z zaburzeń czynnościowych, na które mogą mieć wpływ np. zła dieta, poddenerwowanie i sytuacje stresogenne. Nieprawidłowa dieta może przyczynić się do powstawania przewlekłych zaparć, w takim wypadku niezbędne jest konsultowanie się z lekarzem specjalistą.
Zaparcia u dzieci – objawy
Niepokojącymi objawami, sugerującymi, że mamy doczynienia z zaparciem u dziecka, są:
- długie odstępy czasu między jednym a drugim wypróżnieniem (nawet kilka dni),
- ból przy oddawaniu stolca,
- twarda, zbita konsystencja stolca,
- krew po oddaniu stolca, pojawiająca się na skutek podrażnienia śluzówki odbytu przez zbitą, twardą masę kałową.
Zaparcia u dzieci – kryteria rozpoznania
Kryteria rozpoznania zaparcia u dzieci do lat 4 i od lat 4 są różne, i opisują je tzw. IV Kryteria Rzymskie. W przypadku dzieci do 4. roku życia o zaparciu mówimy, gdy przez co najmniej miesiąc (co najmniej 1 raz w tygodniu) wystąpią co najmniej 2 z wymienionych objawów:
- nie więcej niż 2 wypróżnienia w tygodniu,
- co najmniej 1 raz na tydzień popuszczenie stolca,
- przetrzymywanie stolca,
- obfite, zbite masy kałowe,
- bolesne wypróżnienia,
- nieproporcjonalnie duże stolce.
U dzieci powyżej 4. roku życia i u młodzieży o zaparciu mówimy, gdy co najmniej przez miesiąc (co najmniej 1 raz w tygodniu) występują co najmniej 2 z poniższych objawów:
- nie więcej jak 2 oddane stolce w tygodniu,
- co najmniej 1 epizod popuszczenia stolca,
- wstrzymywanie stolca,
- stolce o dużej objętości,
- ból brzucha,
- uczucie obecności mas kałowych w jelicie.
Zaparcia u dzieci, fot. panthermedia
Zaparcia u dzieci – domowe sposoby
Zastosowanie czy to leków, czy domowych sposobów na zwalczanie zaparć uwarunkowane jest przede wszystkim wiekiem dziecka. U noworodków i niemowląt, które nie mogą się wypróżnić, warto skonsultować się z lekarzem pediatrą i pod żadnym pozorem nie podawać dziecku żadnych leków bez nadzoru lekarskiego. W przypadku starszych dzieci warto spróbować podać owoce, takie jak świeże jabłko czy suszone śliwki/kompot ze śliwki, które znane są z pobudzania perystaltyki jelit. Warto przemyśleć, czy dieta dziecka bogata jest w związki, które pomagają regulować pracę jelit – produkty pełnoziarniste, bogate w błonnik. Dodatkowo należy wprowadzić większą ilość płynów w diecie dziecka – płyny rozrzedzają treść jelitową, dzięki czemu ułatwiają wypróżnienie. U starszych dzieci można pomyśleć o wdrożeniu aktywności fizycznej, która również sprzyja polepszeniu perystaltyki jelit. Jeśli domowe sposoby nie pomagają, proponuje się podać syrop bazujący na laktulozie. Jakie produkty należy ograniczyć lub wykluczyć, gdy dziecko zmaga się z zaparciami? Na pewno należy wyeliminować słodycze, ograniczyć cukier, biały ryż, banany, jasne pieczywo, produkty tłuste i smażone, słodkie napoje gazowane i niegazowane. Warto włączyć kefiry, maślanki, jogurty naturalne i siemienie lniane.
Zaparcia u dzieci – kiedy należy zwrócić się do lekarza?
Jeśli zaparcie dotyka małego dziecka – warto szybko zasięgnąć porady lekarza. W przypadku zatwardzenia, na które nie działają leki ani domowe sposoby oraz dodatkowo pojawiają się:
- ból brzucha,
- gorączka,
- krew w stolcu,
- wzdęcie brzucha,
- bóle odbytnicy.
Konieczne skontaktuj się z lekarzem, ponieważ niezbędne będzie wdrożenie specjalistycznego leczenia. W przypadku nawracających zaparć, zwłaszcza u małych dzieci, warto zastanowić się, czy problem nie leży po stronie emocjonalnej. Małe dzieci – uczęszczające do żłobka czy przedszkola – niejednokrotnie bardzo przeżywają zmianę w swoim życiu, jaką jest wkroczenie w „inny świat”, przez co reagują, mając problemy z wypróżnianiem. Niekiedy niezbędne może być skontaktowanie się z psychologiem, który pomoże rozwiązać problem.
