Laktoza stanowi podstawowy składnik węglowodanowy mleka (zarówno kobiecego jak i krowiego). Jest dwucukrem zbudowanym z cząsteczek glukozy i galaktozy. Ulega strawieniu w jelicie cienkim pod wpływem enzymu nazywanego laktazą. Mleko krowie zawiera około 4,3 grama laktozy w 100 ml. Mleko kobiece ma jeszcze więcej laktozy: około 7 gramów na 100 ml.
Mieszanki mleczne - Objawy i przebieg
Istnieją dzieci, które nie tolerują nadmiaru laktozy. Nietolerancja może być stała (stosunkowo rzadkie) lub przejściowa. Przejściowa nietolerancja laktozy jest częstym stanem u dzieci w ostrej fazie różnych chorób przewodu pokarmowego. Najczęściej wymienia się następujące choroby:
- ciężkie enteropatie (ostra faza celiakii, nasilona alergia pokarmowa z uszkodzeniem śluzówki jelit, choroba Leśniowskiego-Crohna)
- masywne zakażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego (np. lamblioza lub tasiemczyca)
- stan po stosowaniu leków uszkadzających śluzówkę jelit
- po niektórych infekcjach jelitowych (możliwe u części dzieci po biegunce rotawirusowej).
Przy niedostatecznej aktywności enzymu laktazy niestrawiona laktoza przechodzi do dalszych odcinków przewodu pokarmowego gdzie ulega fermentacji bakteryjnej z wytworzeniem dużej ilości gazów oraz substancji drażniących ściany jelita. Powoduje to powstanie takich objawów jak: wzdęcie, ból brzucha, uczucie przelewania w jelitach, oddawanie luźniejszych, pienistych, kwaśnych stolców. Są to tzw. stolce fermentacyjne - często silnie drażnią one skórę okolicy odbytu bardzo szybko powodując masywne odparzenia.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć
Występowanie tego typu objawów wymaga konsultacji z lekarzem, który zdecyduje czy konieczne jest zastosowanie mleka nisko- lub bezlaktozowego. Wiele mieszanek eliminacyjnych stosowanych w leczeniu alergii pokarmowych lub zespołów złego wchłaniania jest całkowicie bezlaktozowych (np. Nutramigen, Pregestimil, Bebilon Pepti MCT, Bebilon Amino, mleka sojowe). Jest to korzystne w ostrym stanie chorobowym. Jednakże gdy dziecko nie ma objawów uszkodzenia jelita, nie ma też zwykle potrzeby całkowitej eliminacji laktozy.
Wśród popularnych preparatów przeznaczonych do profilaktyki i leczenia alergii na białko mleka krowiego, które zawierają laktozę, należy wymienić Bebilon Pepti 1 i Bebilon Pepti 2 - preparaty, zawierające odpowiednio 2,6 i 3,0 gramów laktozy na 100 ml oraz preparaty "czysto" niskolaktozowe (zawierające pełne białko mleka): Bebilon niskolaktozowy (1,3 g laktozy w 100 ml) oraz Bebilon pH 5,7 (4,5 g laktozy w 100 ml). Eliminacja nadmiaru laktozy może przynieść poprawę u niektórych niemowląt cierpiących na kolki jelitowe.
Mieszanki mleczne - Leczenie
Hydrolizaty białek mleka (zarówno całkowicie bezlaktozowe, jak i zawierające laktozę) powinny być stosowane wyłącznie na zlecenie lekarza. Bez recepty są dostępne preparaty niskolaktozowe, które mogą być próbnie stosowane w przypadku objawów nietolerancji laktozy.
