Niedoczynność tarczycy jest to stan chorobowy wynikający ze zmniejszenia ilości wydzielanych hormonów tarczycy, nie pokrywających zapotrzebowania organizmu na te hormony. Nabyta niedoczynność tarczycy zwykle ma charakter pierwotny, tzn. jej przyczyną są choroby gruczołu tarczowego takie jak: przewlekłe limfocytarne zapalenie gruczołu tarczowego (tzw. choroba Hashimoto), nadmiar i niedobór jodu w organizmie, stosowanie leków przeciwtarczycowych, napromieniowanie tarczycy w trakcie radioterapii oraz chirurgiczne usunięcie gruczołu. Przyczynami tzw. wtórnej niedoczynności tarczycy są schorzenia przysadki mózgowej, która steruje wydzielaniem hormonów tarczycy takie jak: wielohormonalna niedoczynność przysadki mózgowej, urazy okołoporodowe, zapalenia, guzy przysadki mózgowej oraz radioterapia tej okolicy.
Objawy i przebieg nabytej niedoczynności tarczycy
Objawami sugerującymi wystąpienie niedoczynności tarczycy u dziecka są: niedobór wzrostu lub zmniejszenie tempa wzrastania, opóźnienie wyrzynania się zębów, spowolnienie ruchowe, senność, apatia, słaby apetyt, zaparcia, pogorszenie wyników w nauce. Skóra i włosy są suche, bez połysku. Akcja serca ulega zwolnieniu, mogą pojawić się obrzęki. Zdarza się, że niedoczynności tarczycy towarzyszy opóźnione lub przedwczesne dojrzewanie płciowe. Sam gruczoł tarczowy może być powiększony (tzw. wole) lub nie ulega powiększeniu. W badaniach hormonalnych w pierwotnej niedoczynności tarczycy mamy do czynienia z obniżonymi wartościami stężeń fT3 i fT4, natomiast stężenie TSH jest podwyższone. We wtórnej niedoczynności tarczycy stężenia wszystkich hormonów (fT3, fT4, TSH) są obniżone.
W tzw. subklinicznej niedoczynności tarczycy pacjent nie ma objawów niedoczynności tarczycy, które mogą dopiero pojawić się z czasem. Stan ten rozpoznaje się jedynie na podstawie wyników badań hormonalnych, gdzie fT3 i fT4 są w normie, natomiast stwierdza się podwyższone stężenie TSH. U młodzieży, szczególnie w okresie dojrzewania częstą przyczyną niedoczynności tarczycy jest przewlekłe limfocytarne zapalenie gruczołu tarczowego (choroba Hashimoto). W chorobie tej organizm wytwarza przeciwciała przeciwko własnej tarczycy, które powodują stopniowe zniszczenie tkanki tarczycowej i pojawienie się niedoczynności tarczycy. Głównymi przeciwciałami wykrywanymi we krwi pacjenta w tej chorobie są przeciwciała anty-tyreoglobulinowe i anty-tyreoperoksydazowe. Choroba może przebiegać z powiększeniem tarczycy (wolem), powierzchnia gruczołu jest wówczas twarda i nierówna. Zdarza się, ze schorzenie to rozpoczyna się początkową fazą nadczynności tarczycy, która z czasem przechodzi w niedoczynność. Potwierdzeniem rozpoznania choroby jest oznaczenie ww. przeciwciał we krwi oraz wykonanie USG i biopsji tarczycy.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć nabytą niedoczynność tarczycy
U dziecka wystąpią objawy sugerujące niedoczynność tarczycy, powiększenie tego gruczołu lub nieprawidłowe wyniki badań hormonalnych oceniających czynność tarczycy.
Leczenie nabytej niedoczynności tarczycy
Leczenia domowego nie ma.
