Siatkówczak czyli inaczej retinoblastoma to nowotwór wieku dziecięcego, który wywodzi się z komórek receptorowych siatkówki. Siatkówka to specyficzna błona zlokalizowana wewnątrz gałki ocznej, która odpowiedzialna jest za odbieranie bodźców wzrokowych. Następnie bodźce te za pomocą nerwu wzrokowego przekazywane są do kory mózgowej, gdzie podlegają analizie.
Retinoblastoma jest to najczęstszy nowotwór gałki ocznej wieku dziecięcego. Najczęściej rozwija się w jednym oku, rzadziej obuocznie. Średni wiek zachorowania to drugi rok życia. Czasem guz może rozwinąć się również u dorosłych. Jeśli chodzi o etiologię, czynniki dziedziczne są odpowiedzialne jedynie za ok 20% zachorowań, wówczas zmiana zwykle lokalizuje się obustronnie, w pozostałych przypadkach guz rozwija się sporadycznie. Ocenia się, że zapadalność wynosi 4-5 przypadków na milion dzieci. Rozpoznanie stawia się po przeprowadzeniu badania okulistycznego, badanie przeprowadza się w znieczuleniu po rozszerzeniu źrenicy. Pomocne jest badanie ultrasonograficzne oraz tomografia komputerowa.
Objawy i przebieg siatkówczaka
Najczęstszymi objawami stwierdzonymi u dzieci z retinoblastoma jest leucocoria, czyli tak zwany koci odblask z oka oraz zez. Czasami pojawia się zaczerwienienie oraz dolegliwości bólowe oka, powstające najczęściej w konsekwencji wtórnych infekcji czy krwawienia do komory oka. Guz zazwyczaj rozwija się szybko, w ciągu krótkiego czasu może dojść do zniszczenia siatkówki i rozprzestrzenienia się guza wewnątrz gałki ocznej. Zmiana może naciekać gałkę oczną lub poprzez nerw wzrokowy szerzyć się wewnątrzczaszkowo.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć siatkówczak
Do lekarza należy zgłosić się, gdy zauważymy u dziecka niespecyficzne zmiany w obrębie oczu, w przypadku, gdy dziecko zacznie skarżyć się na dolegliwości związane ze wzrokiem. W przypadku występowania w rodzinie tego typu nowotworu zapytaj swojego lekarza kiedy i jak często powinno być wykonwane badanie profilaktyczne.
Leczenie siatkówczaka
W przypadku, gdy mamy do czynienia z postacią obuoczną, wieloogniskową oraz wrodzoną, leczeniem z wyboru jest chemioterapia. Enukleacja czyli usunięcie gałki ocznej wskazane jest w przypadku stwierdzenia nacieku poza gałką oczną oraz całkowitego wypełnienia gałki ocznej masą guza z wtórną jaskrą i zajęciem komory przedniej oka. W pozostałych przypadkach zastosowanie mają miejscowe metody leczenia pod postacią lasero-, krioterapii, fotokoagulacji laserowej.
