Gorączka trzydniowa, inaczej rumień nagły lub tzw. choroba szósta, to łagodna choroba zakaźna wieku wczesnodziecięcego. Spowodowana jest zakażeniem wirusem z grupy wirusów opryszczki (herpeswirusy) HHV6, HHV7 oraz rzadziej przez inne wirusy. Choroba przenosi się drogą kropelkową, a źródłem zakażenia jest najczęściej wydalający wirusa człowiek – najczęściej zakażone dziecko, zwłaszcza jeśli przechodzi infekcje bezobjawowo. Może też zdarzać się bezobjawowa reaktywacja zakażenia HHV6 u osoby dorosłej, która staje się źródłem zakażenia.
Chorują najczęściej dzieci w wieku od 6. miesiąca życia do 3. roku życia. Zakażenia poniżej 2. miesiąca życia praktycznie nie występują ze względu na ochronne działanie przeciwciał od matki. Po 4. roku życia przypadki trzydniówki są bardzo rzadkie.
Objawy i przebieg trzydniówki u dziecka
Okres wylęgania choroby wynosi od 5 do 15 (średnio 10) dni. Podstawowym objawem jest wysoka gorączka – nawet do 40 stopni C. W okresie gorączki dziecko czuje się źle, jednak po obniżeniu gorączki zachowuje się normalnie, ma dobry humor i energię do zabawy. To najbardziej charakterystyczny objaw trzydniówki – poza napadami gorączki dziecko jest „jak zdrowe” i nie ma innych dolegliwości.
Rzadziej w czasie gorączki mogą wystąpić niewielkie objawy ze strony dróg oddechowych oraz luźne stolce (biegunka). Okres gorączkowy trwa najczęściej 3 doby (od 2 do max 5 dni), stąd nazwa choroby. Po tym czasie gorączka kończy się, a na skórze pojawia się wysypka, najpierw na tułowiu, potem może objąć kończyny, szyję i twarz. Wysypka ma postać drobnych, zlewających się różowych, czasem lekko wypukłych, plamek, znikających po ucisku. Wysypka utrzymuje się od kilku godzin do max 2 dni, nie swędzi i nie pozostawia po sobie śladów.
Rozpoznanie stawiane jest najczęściej na podstawie objawów i choroba nie wymaga wykonywania żadnych badań dodatkowych.
Kiedy udać się do lekarza z trzydniówką u dziecka
W przypadku trzydniówki najczęściej wizyta u lekarza nie jest potrzebna. Zawsze jednak trzeba zgłosić się do lekarza, gdy gorączkuje dziecko do ukończenia 12. miesiąca życia. Im młodsze dziecko, tym szybciej należy umówić się na wizytę. Wizyta może być potrzebna, gdy gorączce towarzyszą inne objawy, a po obniżeniu gorączki dziecko nadal czuje się źle, jeśli gorączka trwa dłużej niż 3 doby albo jeśli nie ustępuje pomimo pojawienia się wysypki – w tych sytuacjach zachodzi duże podejrzenie, że dziecko cierpi na chorobę inną niż trzydniówka.
Pilnej pomocy lekarskiej wymaga dziecko, u którego w czasie gorączki wystąpią wybroczyny – czerwone plamki nieznikające po uciśnięciu, gdyż może zachodzić wtedy podejrzenie sepsy, a także dziecko, u którego wystąpiły po raz pierwszy drgawki gorączkowe.
Leczenie trzydniówki u dziecka
Leczenie trzydniówki jest objawowe. W przypadku gorączki ze złym samopoczuciem lub przekraczającej 38,5 stopni C należy podawać leki przeciwgorączkowe. W pierwszej kolejności paracetamol. Jeśli temperatura po nim nie wraca do normy – ibuprofen. Gorączka towarzysząca trzydniówce najczęściej dobrze odpowiada na leki przeciwgorączkowe. U gorączkującego dziecka trzeba zadbać o odpowiednią podaż płynów oraz zastosować lekkostrawną dietę.
Największym zagrożeniem związanym z trzydniówką jest ryzyko pojawienia się drgawek gorączkowych, które mogą wystąpić u najmłodszych dzieci przy gorączce przekraczającej 38,5 stopni C. Rodzice dzieci, u których ta dolegliwość wystąpiła w przeszłości, powinni podawać leki przeciwgorączkowe na tyle wcześnie, by zapobiegać wystąpieniu wysokiej gorączki oraz być zaopatrzeni w lek przeciwdrgawkowy we wlewce doodbytniczej.
Nie ma szczepienia przeciwko trzydniówce.
