Najnowsze badania naukowe, potwierdzone opiniami lekarzy pediatrów wskazują, że zespół jelita drażliwego (w skrócie IBS) jest schorzeniem występującym u dzieci bardzo często. Niestety diagnoza tej choroby nie jest prosta. Nie ulega wątpliwości, że bezpośrednią jej przyczyną w przypadku dzieci jest niedojrzałość przewodu pokarmowego. Co powinniśmy wiedzieć o zespole jelita drażliwego u dzieci? Jak reagować w takiej sytuacji?
Objawy i przebieg zespołu jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego u dzieci opisywany jest jako często nawracający i przewlekły ból brzucha, któremu towarzyszą silne zmiany rytmu wypróżnień. Naprzemiennie występują biegunki bądź zaparcia, a co ważne towarzyszą im wzdęcia. Wynika to z nieprawidłowej, wadliwej budowy układu pokarmowego. U dzieci świadczyć może o tym także jego niedojrzałość. Co ważne w całym przewodzie pokarmowym nie występują jakiekolwiek zmiany morfologiczne. Choroba ta w znacznym stopniu utrudnia normalne funkcjonowanie i aktywność dziecka. Jest bardzo częstą przyczyną nieobecności w przedszkolu a następnie w szkole.
Zespół jelita drażliwego najczęściej występuje u dzieci pomiędzy drugim a trzecim rokiem życia. Spotykany jest także u 6-7latków. Wykazano, że ogromny wpływ na rozwój tej choroby ma niedojrzałość układu pokarmowego, który w tym okresie wykazuje dużą niestabilność na każde zmiany diety i wszelkie negatywne, silne przeżycia emocjonalne (stres, niepokój, lęki). Do dziś nie odkryto bezpośredniej przyczyny rozwoju zespołu jelita drażliwego. Szczególną uwagę zwraca się na:
- Nieprawidłową /zaburzoną perystaltykę jelit, w tym częstsze i dłuższe skurcze odcinkowe jelit. Prowadzi to do dysfunkcji mięsni gładkich przewodu pokarmowego.
- Zaburzenia czucia trzewnego
- Niedojrzałość układu pokarmowego o charakterze wrodzonym
- Różnego rodzaju czynniki zakaźne
- Czynniki genetyczne (udowodniono, że ryzyko zachorowania jest większe wśród rodzin, gdzie choroba ta została zdiagnozowana)
Cały czas trwają badania, których celem jest potwierdzenie wpływu naszej psychiki na rozwój wyżej wymienionego schorzenia.
Objawami najczęściej towarzyszącymi zespołowi jelita drażliwego są zaparcia, które bardzo często występują naprzemiennie z biegunkami. Rodzice błędnie zakładają, że dziecko jest chore (początki problemów z gardłem) bądź zaraziło się w przedszkolu jakąś bakteriom. Bardzo często uważają, że maluszek zjadł coś nieświeżego co mu zaszkodziło. Towarzyszą temu wszystkiemu:
- uczucie pełności,
- „przelewanie” w brzuchu,
- kurczowy i rozpierający ból brzucha,
- bóle i ucisk w nadbrzuszu bądź podbrzuszu,
- oddawanie stolca z niewielką ilością śluzu a także krwi.
Jest to choroba nawracająca, która w wielu przypadkach prowadzi do niepełnosprawności.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć zespół jelita drażliwego
Diagnoza zespołu jelita drażliwego jest szczególnie trudna w przypadku małych dzieci. Choroba ta jest stwierdzana, gdy objawy utrzymują się minimum przez trzy miesiące. Mowa tutaj o nawracających biegunkach bądź zatwardzeniach, bólu brzuszka i problemami z pobieraniem oraz trawieniem pokarmów. Oczywiście objawy te mogą występować naprzemiennie, raz biegunki a raz zatwardzenia. Bardzo ważną kwestią jest to by rodzice obserwowali swoją pociechę w codziennym funkcjonowaniu (nowe sytuacje życiowe, reakcje na stres, nowe osoby czy otoczenie). Szybka diagnoza daje szanse na ogromne rezultaty w leczeniu.
Już pierwsze niepokojące objawy wskazujące na zespół jelita drażliwego u dzieci nie powinny być bagatelizowane.
Leczenie zespołu jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego zaliczany jest do schorzeń psychosomatycznych. Choroby tej nie da się wyleczyć raz na zawsze. Małym pacjentem musi się zajść nie tylko pediatra, ale także gastroenterolog dziecięcy, dietetyk i w większości przypadków psycholog dziecięcy. Dziecko powinno mieć wsparcie ze strony rodziców oraz innych bliskich mu osób. Najczęściej włączane są leki na biegunkę, środki przeciwbólowe oraz rozkurczające. Nigdy nie można ich podawać dziecku bez konsultacji ze specjalistą. Wielu lekarzy poleca stosowanie probiotyków, a w szczególności tych zawierających laktobakterie. Obserwacje lekarzy potwierdzają, że podawanie ich regularnie, przez kilka tygodni w znacznym stopniu zmniejsza objawy choroby i co ważne zauważalne jest osłabienie, a nawet ustąpienie bólu brzucha u dzieci.
Bardzo ważną kwestią w leczeniu zespołu jelita drażliwego jest odpowiednia dieta dziecka. Nie należy podawać bądź w znacznym stopniu ograniczyć pokarmy bogate w błonnik. Jeśli nie potrafimy samodzielnie wybrać produktów, które nasza pociecha powinna jeść, należy poprosić o pomoc dietetyka. Nie wstydzmy się także wizyt u psychologa bądź psychiatry dziecięcego- być może problem tkwi w psychice naszego dziecka.
