Według danych WHO w styczniu 2017 roku w Europie odnotowano ponad 500 przypadków odry, z których ponad 470 w 7 krajach. Największy odsetek w Rumunii i we Włoszech, ale wysoka zachorowalność obecna jest także w Polsce, Francji, Niemczech, Szwajcarii oraz na Ukrainie. W krajach tych procent zaszczepionych drugą dawką szczepionki przeciwko odrze spadł poniżej 95%, a to znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia epidemii.
Zagrażająca epidemia
Odra jest chorobą wirusową, wywołaną przez Morbillivirus. Jest chorobą wysoce zakaźną, rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Chorzy zarażają od 1-2 dni przed wystąpieniem objawów do 4 dni po ustąpieniu wysypki. Okres wylęgania (od zakażenia do wystąpienia objawów) choroby wynosi 8 do 12 dni. Niestety nie ma skutecznego leczenia odry, pozostaje jedynie leczenie objawowe.
WHO ostrzega przed wystąpieniem epidemii, a Polskę wymienia wśród krajów najbardziej zagrożonych. W naszym kraju procent uodpornionych balansuje na granicy 95%, co stanowi zagrożenie epidemiologiczne. Od lutego 2016 roku do stycznia 2017 roku w Polsce odnotowano 140 przypadków odry. Przed wprowadzeniem powszechnych szczepień w Polsce, rocznie z powodu powikłań po zakażeniu umierało 100-300 dzieci.
Jak przebiega odra?
Choroba rozpoczyna się niecharakterystycznie: wysoką gorączką, suchym męczącym kaszlem, zapaleniem gardła, katarem, z towarzyszącym zapaleniem spojówek. Po 3-4 dniach na śluzówkach jamy ustnej pojawiają się białe plamki z czerwoną obwódką, a po około 14 dniach od początku infekcji, na skórze pojawia się plamista wysypka, rozpoczynająca się na twarzy, stopniowo zstępująca na tułów i kończyny.
Niebezpieczne powikłania
W przebiegu odry może dojść do takich następstw jak zapalenie ucha środkowego, zapalenie oskrzeli i płuc, zapalenie krtani, wystąpienia powikłań ze strony przewodu pokarmowego, najczęściej pod postacią biegunki, ale także dużo poważniejszego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Najcięższym powikłaniem po odrze jest podostre stwardniające zapalenie mózgu - nieuleczalna choroba, która może rozwinąć się wiele lat po przechorowaniu.
Odra jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci poniżej 5 roku życia, osób chorych przewlekle, z chorobami nowotworowymi i niedoborami odporności.
Jak zapobiegać?
Obowiązkowe szczepienia przeciwko odrze znacznie ograniczyły występowanie tej choroby. Jednak w ostatnich latach, w związku z odstępowaniem przez rodziców od szczepień, z roku na rok wzrasta ilość chorujących.
Obecnie pierwsza dawka szczepionki podawana jest w 13 miesiącu życia, a druga w 10 roku życia. Szczepienia są jedyną formą czynnej profilaktyki, najważniejszym co możemy zrobić aby uniknąć zakażenia wirusem odry.