Bąblowica to choroba odzwierzęca, którą wywołuje tasiemiec bąblowcowy. Bąblowica może przybrać dwie postaci – jednokomorową i wielokomorową. Powikłania choroby bywają bardzo groźne, stąd ważne jest jej szybkie rozpoznanie oraz działania prewencyjne ograniczające ryzyko zarażenia.
Spis treści:
- Odmiany bąblowicy
- Od jaja do tasiemca
- Objawy i częstotliwość występowania w Polsce
- Sposoby leczenia
- Gdzie można się zarazić?
Odmiany bąblowicy
Bąblowicę wywołują dwa gatunki tasiemca bąblowcowego – Echinococcu granulosus oraz Echinococcus multilocularis. Pierwszy z nich wywołuje tzw. bąblowicę jednokomorową, drugi – wielokomorową. W przypadku tasiemca wywołującego odmianę jednokomorową, żywicielem ostatecznym jest pies, który może zarazić się pasożytem zjadając zarażone mięso pochodzące od świń czy bydła. Do zarażenia człowieka dochodzi po spożyciu żywności, która jest zanieczyszczona jajami tasiemca, które znajdowały się w psim kale. Zdarza się, że jaja tasiemca mogą zostać zawleczone do domu na sierści psa.
Od jaja do tasiemca
Połknięte przez człowieka jajo tasiemca trafia do jelit, gdzie wykluwają się pasożyty. W kolejnym etapie, młode pasożyty przebijają śluzówkę jelit i dostają się do wątroby. Następnie, wraz z krwioobiegiem mogą przedostać się do innych narządów. Torbiele jednokomorowe powstają zazwyczaj w wątrobie, płucach, śledzionie choć mogą pojawić się również w mózgu. Bąblowica wielokomorowa zagnieżdża się przede wszystkim w wątrobie, choć odnotowano przypadki pojawienia isę pasożyta w nerkach, trzustce czy przeponie.
Objawy i częstotliwość występowania w Polsce
Choroba występuje rzadko – rocznie w kraju odnotowuje się około 40 zachorowań. Większość zdiagnozowanych zachorowań to bąblowica jednokomorowa. Choroba rozwija się bezobjawowo – torbiele rosną stosunkowo wolno, przez co objawy mogą pojawić się nawet po kilku latach od zakażenia! Przebieg choroby uzależniony jest od umiejscowienia torbieli i szybkości ich przyrostu. Rosnące torbiele mogą powodować uczucie wzdęcia, bóle w brzuchu, nudności. Co istotne, torbiel może obumrzeć, co może skutkować dodatkowym nadkażeniem bakteryjnym, które rozwija się z obumarłej torbieli. Zdarza się, że torbiele pękają – skutkiem może być ostry ból brzucha, a nawet groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny. Kluczowe jest umiejscowienie torbieli – inne skutki przyniesie pęknięcie torbieli umiejscowionej w mózgu, inne – torbieli umiejscowionej w wątrobie. Bąblowica nie daje żadnych typowych objawów, stąd zdiagnozowanie choroby nie jest takie proste. Nie u wszystkich pacjentów diagnozuje się powiększoną wątrobę, również morgfologia krwi nie zawsze pozawala na jednoznaczne wskazanie, że pacjent cierpi na bąblowicę. Badaniem, które pozwala zlokalizować torbiele, jest zazwyczaj przypadkowo wykonywane badanie USG jamy brzusznej czy RTG klatki piersiowe.
Bąblowica, fot. panthermedia
Sposoby leczenia
Leczenie uzależnione jest od wielkości i ilości torbieli, które zdiagnozowano. Duże torbiele, które uciskają naczynia są kwalifikowane do operacyjnego usunięcia, przy czym istnieje ryzyko pęknięcia torbieli w czasie operacji, co może spowodować rozsianie bąblowca. Torbiele małe leczone są przede wszystkim zachowawczo. Rokowania u pacjentów, którzy przeszli bąblowicę wielokomorową jest niepewne – pacjenci, którzy byli zakażeni tym rodzajem bąblowca wymagają nadzoru lekarskiego w postaci częstych badań profilaktycznych.
Gdzie można się zarazić?
Do zarażenia dochodzi przede wszystkim poprzez spożycie jaj tasiemca. Najczęstsze źródła zakażenia to… owoce leśne, które nie były umyte. Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym wystąpieniu choroby jest niewystarczająca higiena rąk – stąd bąblowica często nazywana jest chorobą brudnych rąk. Kluczowe jest więc dokładne mycie rąk oraz mycie owoców przed ich zjedzeniem!
