Otyłość jest kluczowym problemem zdrowotnym społeczeństwa, zwany „epidemią XX wieku”, stale wzrastającym. Nadwaga i otyłość zdaniem wielu autorów jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń rozwojowych u dzieci i młodzieży.
Przyczyną otyłości jest przez przewlekły brak równowagi między dostarczaną z pożywieniem energią, a energią wydatkowaną. U większej liczby otyłych dzieci i nastolatków, nadmiar dostarczanej energii jest zdumiewająco niski (poniżej 100 kcal na dzień). Wynika z tego, że musi upłynąć długi okres działania czynników ryzyka, aby dziecko czy nastolatek bez problemu otyłości, stał się otyłym.
Oprócz bezpośrednich i odległych powikłań psychosomatycznych nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży, może stanowić czynnik ryzyka otyłości w dorosłości. Badania dotyczące prawdopodobieństwa wystąpienia otyłości u dorosłych dowiodły, że wśród dzieci w wieku poniemowlęcym (od 1 do 3 lat) z rozpoznaną nadwagą, 19% będzie w dorosłym życiu miało nadwagę. 26% z tych osób pozostanie otyłymi dorosłymi.
fot. ojoimages
Niekorzystne zmiany w stylu życia (m.in. sposób odżywiania, aktywność fizyczna) i zachowaniach zdrowotnych (narastające wpływy zewnętrzne – czynniki ekonomiczne, społeczne, kulturowe, reklama) są przyczyną szybkiego narastania epidemii otyłości u dzieci i młodzieży w wielu krajach.
Badania prowadzone w wielu krajach dowodzą, że równolegle ze wzrostem dostępności żywności o wysokiej gęstości energetycznej, następuje przekierowanie aktywności młodzieży na siedzący tryb życia oraz spadek aktywności fizycznej.
Skłonność do otyłości u dzieci i młodzieży ma przede wszystkim uwarunkowania genetyczne (rodzinne). Dzieciom otyłych rodziców częściej zagraża nadwaga, a w przyszłości choroby cywilizacyjne. Ryzyko rozwoju otyłości u dziewcząt i chłopców wzrasta w przypadku otyłości jednego lub obojga rodziców. Prawdopodobieństwo, że otyły nastolatek będzie miał nadwagę również jako dorosły wynosi 70%, a gdy jedno z rodziców też jest otyłe ryzyko wzrasta do 80%.