Nie każda wysypka świadczy o alergii pokarmowej. Nie każda alergia pokarmowa manifestuje się poprzez wysypkę. Alergeny pojawiające się w pożywieniu mogą wywoływać szereg objawów, co stosunkowo łatwo pozwala na zdiagnozowanie przypadłości. Niestety nie u wszystkich pacjentów łatwo postawić trafną diagnozę.
Spis treści:
Alergeny pokarmowe
Do najczęściej uczulających (alergennych) pokarmów zalicza się: mleko krowie (diagnozowana nawet u 15% dzieci), ale również produkty, takie jak białko jaja kurzego, pszenica, dorsz, śledź, tuńczyk, pomidor, seler, kiwi, banany, miód pszczeli, pierzga pszczela, pyłek pszczeli i propolis. Wśród najczęściej uczulających przypraw wymienia się cynamon.
Objawy
Najczęstsze objawy to zaparcia, zgaga, biegunka, mdłości, wymioty i bóle brzucha. U niektórych pacjentów może pojawić się tzw. oral allergy syndrome, czyli zespół alergii jamy ustnej (ból, pieczenie i szczypanie w jamie ustnej). Pozostałe objawy to atopowe zapalenie skóry, świąd, astma, pokrzywka, nieżyt nosa znany jako katar sienny, pieczenie oczu, zaburzenia ciśnienia krwi, wstrząs anafilaktyczny (w skrajnych przypadkach), bóle głowy i migrena. Niediagnozowana alergia może prowadzić do nawracających zakażeń i niedoborów pokarmowych! Wśród alergii pokarmowych wyróżniamy również alergie IgE-zależne typu natychmiastowego. Charakteryzuje się ona pojawieniem się objawów w kilka minut po spożyciu alergenu. W większości objawy to obrzęk, skurcz oskrzeli, a nawet wstrząs anafilaktyczny, który zagraża życiu. Alergie IgE-zależne mogą towarzyszyć pacjentowi nawet przez całe życie, choć nie każdego alergenu to dotyczy. Przykładowo szacuje się, że nawet 80% dzieci „wyrasta” z alergii na białka mleka krowiego czy jaj, jednak w przypadku orzeszków ziemnych procent całkowitego „wyrośnięcia” z alergii to mniej niż 20% ogółu. Poza alergiami IgE-zależnymi wyróżnia się również tzw. opóźnione alergie pokarmowe IgG-zależne, potocznie znane jako nietolerancje pokarmowe. W przypadku przeciwciał IgG ich poziom wzrasta w organizmie dopiero po dobie lub dwóch od spożycia pokarmu, dając charakterystycznych objawy mogące utrzymywać się nawet kilka dni (rozstrój żołądka, zmęczenie, migrena, zmiana skórna).
Wysypka u dzieci, fot. panthermedia
Wysypka
Przyczyny wysypek bywają różne – od alergii pokarmowych, opisanych wyżej, poprzez alergie kontaktowe, łuszczycę czy AZS. Wysypki pojawiają się również u pacjentów chorych na cukrzycę bądź nadciśnienie tętnicze. Według podziału wysypki można podzielić na:
- alergiczne, których bezpośrednią przyczyną jest alergen,
- plamiste, grudkowe, mieszane,
- w zależności od wielkości zmiany na drobne, średnie, grube,
- w zależności od lokalizacji na zlokalizowane i uogólnione.
Wysypki towarzyszą również chorobom wirusowym, takim jak odra (wysypka zaczyna się za uszami, kierując się w stronę brody, szyi, tułowia; charakterystyczne, ciemnoczerwone plamki zmieniające się w grudki), różyczka (plamki bladoróżowe, drobne, niekiedy wyniosłe), rumień zakaźny (wysypka wielopostaciowa, zazwyczaj pojawia się na kończynach, pośladkach, tułowiu i twarzy, przybiera charakterystyczny kształt opisywany jako „motyl”), rumień nagły (średnie, bladoróżowe plamy na tułowiu), ospa wietrzna (wykwity na całym ciele zmieniające się w grudki, a następnie pęcherzyki), półpasiec (wysypka wzdłuż nerwów czuciowych tułowia, niekiedy na twarzy), opryszczka czy mononukleoza zakaźna (najczęściej grudkowo-plamista, pokrzywkowa lub krwotoczna).
Wysypki towarzyszą również chorobom bakteryjnym, takim jak płonica (inaczej szkarlatyna), liszajec zakaźny, zakażenia meningokowe, borelioza. Wysypka może pojawić się również przy okazji zakażenia pasożytami, takimi jak świerzb, lamblioza, glistnica. Wysypki mogą również pojawić się po zażyciu niektórych leków jako reakcja alergiczna.
Pamiętajmy – wysypka nie zawsze oznacza, że pacjent jest alergikiem. Niemniej każdą wysypkę należy zdiagnozować, ponieważ może wskazywać na różne rodzaje zakażeń.
