Skóra stanowi barierę pomiędzy otaczającym środowiskiem, a narządami i układami organizmu. W ciągu pierwszych lat życia stopniowo rozwija się i dopiero w wieku około 3 lat upodabnia się do skóry człowieka dorosłego. Ze względu na jej niedojrzałość, znacznie zwiększone jest ryzyko występowania podrażnień, zakażeń oraz niektórych chorób. W artykule zostały przedstawione zasady codziennej pielęgnacji skóry u niemowląt i małych dzieci oraz najczęstsze problemy skórne występujące w tym wieku.
Grzybice
Grzybice mogą dotyczyć zarówno skóry całego ciała jak i paznokci. Najczęstsza w wieku dziecięcym jest grzybica owłosionej skóry głowy. Cechuje się wysoką zakaźnością. Stwierdza się ją zwykle u dzieci pomiędzy drugim a dziesiątym rokiem życia. Przyjmuje ona postać okrągłych bądź owalnych zmian zlokalizowanych na owłosionej skórze głowy. Wykwity są czerwonawe i pokryte łuskami. W przebiegu choroby dochodzić może do powstawania obszarów przerzedzeń włosów, czy nawet miejscowego wyłysienia. Leczenie zakażeń grzybiczych często jest długotrwałe i wymaga stałej kontroli dermatologicznej oraz ścisłej współpracy lekarza z rodzicem i dzieckiem. W przypadku grzybicy owłosionej skóry głowy zazwyczaj stosowane jest kilkutygodniowe leczenie tabletkami. Kuracja zewnętrzna przy użyciu szamponów ma jedynie charakter wspomagający.
Świerzb
Świerzb jest pasożytniczą chorobą skóry wywoływaną przez należącego do roztoczy świerzbowca ludzkiego. Do zarażenia dochodzi drogą kontaktu bezpośredniego lub pośredniego przez przedmioty codziennego użytku takie jak bielizna, zabawki. Zapłodniona samica drąży korytarze w warstwie rogowej naskórka, a następnie składa w nich jaja. Okres wylęgania trwa około 3-4 tygodni. Objawy chorobowe przy pierwszym zarażeniu występują dopiero po upływie 3–8 tygodni, zaś przy kolejnym już po około 24 godzinach. Podstawowym objawem choroby jest nasilający się po rozgrzaniu ciała, zwłaszcza w nocy lub po kąpieli, intensywny świąd. Zmiany skórne lokalizują się pomiędzy palcami, na nadgarstkach, pod pachami, w okolicy pępka, talii, pośladków oraz brodawek sutkowych. Nietypowa lokalizacja wykwitów skórnych występuje u dzieci do drugiego roku życia. Zmiany mogą występować u nich również na stopach, twarzy czy owłosionej skórze głowy. Przyjmują one postać grudek, czasem bąbli pokrzywkowych. Drapanie powoduje powstanie przeczosów i strupów.
W leczeniu świerzbu stosowana jest równoczesna terapia wszystkich domowników. W naszym kraju dostępne są różne środki stosowane do leczenia świerzbu. Wygodna, skuteczna i bezpieczna jest 5% permetryna w kremie. Może być stosowana już u dzieci od drugiego miesiąca życia. Lekiem należy nasmarować skórę (najlepiej w godzinach wieczornych) i pozostawić na 8–14 godzin. Kurację można powtórzyć po dwóch tygodniach. Dorośli powinny stosować preparaty przeciwświerzbowe na całe ciało z wyjątkiem głowy. W przypadku dzieci preparat należy nanieść także na tą okolicę (można zastosować np. szampon zawierający permetrynę w stężeniu 2%). Innym przez 2–3 dni. Dostępny jest on w formie w maści i płynu w stężeniu 10%.
Po przeprowadzonym leczeniu istotna jest zmiana bielizny, ubrania, pościeli i ręczników. Należy uprać dotychczas używaną bieliznę najlepiej w temperaturze powyżej 50 stopni Celsjusza. Ze względu na fakt, iż samica świerzbowca może przeżyć poza organizmem żywiciela około 2-3 dni, bielizny i pościeli nie należy używać przez przynajmniej tydzień. Tą odzież, której nie można wyprać, należy oczyścić na sucho w pralni chemicznej lub poddać wymrażaniu przez dobę.
fot. panthermedia
Podsumowując należy przypomnieć aby zawsze wybierać kosmetyki przeznaczone dla niemowląt i dzieci, gdyż ich skład zwykle jest dobrany do rodzaju skóry małego dziecka. Najlepiej używać preparatów bezzapachowych, pozbawionych barwników i konserwantów. Pielęgnacja delikatnej skóry wymaga stosowania kosmetyków dostosowanych do wieku malucha. Jest to istotne ze względu na omówioną na wstępie niedojrzałość skóry i zwiększone narażenie na czynniki sprzyjające podrażnieniu, wysuszeniu i zakażeniom. Aby mieć pewność, że stosowany kosmetyk jest bezpieczny, stosujmy te które mają atest Instytutu Matki i Dziecka. Trzeba jednocześnie pamiętać że delikatna skóra dziecka może ulec podrażnieniu przez każdy preparat, niezależnie od jego ceny. Wówczas należy znaleźć właściwy dla danego maluszka kosmetyk metodą prób i błędów.