Pneumokoki

O pneumokokach słyszał chyba każdy – akcje społeczne i kampanie reklamowe wielokrotnie przypominały, że zarażenie pneumokokami może być niezwykle groźne dla dziecka. Sprawcą zakażenia są bakterie – pneumokoki, które znane są również pod nazwą dwoinki zapalenia płuc ( Streptococcus penumoniae ). To właśnie dwoinka zapalenia płuc, uznawana jest za głównego sprawcę bakteryjnych zakażeń układu oddechowego, zapaleń ucha, zatok czy oskrzeli. Jak sama nazwa wskazuje, przyczyniają się również do wywołania zapalenia płuc. W skrajnych przypadkach, zakażenie pneumokokami może prowadzić do choroby zwanej inwazyjną chorobą pneumokokową. W tym przypadku, zakażenie dosięga wielu narządów i tkanek, często towarzyszy im zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, pojawia się sepsa. Jako powikłania mogą mieć miejsce : zapalenie spojówek, zapalenie otrzewnej jak również – zapalenie stawów. Jak wskazują dane literaturowe, blisko 60 % dzieci jest nosicielem dwoinki zapalenia płuc, która występuje w formie nieaktywnej w jamie nosowo – gardłowej. Co istotne, bakteria ta może uaktywnić się w dowolnym momencie! Zarażenie możliwe jest drogą kropelkową – poprzez kichnięcie, kaszlnięcie czy spożycie / dotknięcie wydzielin chorego.

Objawami, które powinny zaniepokoić rodziców, ponieważ mogą sugerować zakażenie pneumokokami są:

• Silne zapalenie ucha wraz z towarzyszącą wysoką gorączką i spadkiem apetytu,
• Niepokój,
• Dreszcze,
• Duszności,
• Kaszel.

Szczególny niepokój powinien wzbudzić światłowstręt i gwałtownie rosnąca gorączka, sztywniejący kark, wymioty, pulsujące ciemiączko ponieważ mogą to być objawy sugerujące zapalenie opon mózgowych. Brak interwencji lekarskiej może prowadzić do niewydolności wielonarządowej, co może skutkować poważnymi konsekwencjami dla zdrowia a nawet życia. Śmiertelność w przypadku silnych zakażeń wywołanych pneumokokami sięga nawet 50 % - w przypadku pojawienia się sepsy i ponad 25 % w przypadku powikłanego zapalenia płuc. Wśród chorych często obserwuje się szereg powikłań takich jak niedosłuch, głuchota, objawy neurologiczne utrudniające naukę.

fot. panthermedia

Szczepienie przeciwko pneumokokom

Od pierwszego stycznia bieżącego roku, szczepienia przeciwko pneumokokom zostały wpisane do aktualnego kalendarza szczepień. Oznacza to, że obecnie szczepienie to jest obowiązkowe dla:

• Dzieci od ukończonego 6 tygodnia życia do ukończonego 2 roku życia (dotyczy dzieci urodzonych od 1 stycznia 2017 roku),
• Dzieciom do ukończenia 5 roku życia (dotyczy dzieci urodzonych do 31 grudnia 2016 roku), które dotknięte są urazem lub wadą ośrodkowego układu nerwowego z wyciekiem płynu mózgowo – rdzeniowego, zakażonym HIV, po przeszczepie szpiku lub narządów; chorującym na przewlekłe choroby serca, schorzenia immunologiczne, hematologiczne, cierpiących na choroby śledziony, niewydolność nerek i zaburzenia odporności.
• Dzieciom od 2 miesiąca życia w przypadku dzieci urodzonych przed 37 tygodniem ciąży lub urodzonym z masą urodzeniową poniżej 2700 gramów.

Rotawirusy

Rotawirusy to grupa wirusów należąca do rodziny Reoviridae. Rotawirusy uznawane są za sprawców biegunek zakaźnych u niemowląt i małych dzieci. Zachorowalność dotyka przede wszystkim dzieci od czwartego do dwudziestego czwartego miesiąca życia. Okres intubacji i wylęgu wirusa sięga od dwunastu do dziewięćdziesięciu sześciu godzin. Drogą zakażenia rotwawirusami jest droga kropelkowa oraz fekalno – oralna. Co ważne – zarazić można się również dotykając przedmiotów, które miały styczność z osobą chorą ! Choroba polega na uszkadzaniu nabłonka jelit przez wirusy, wraz z postępem choroby uszkodzeniu ulegają kosmki jelitowe, pojawia się również zapalenie żołądka. Do objawów infekcji rotwairusowej zalicza się wysoką gorączkę, obfite wymioty, wodnistą biegunkę, odwodnienie, spadek łaknienia.  Silna biegunka powodująca odwodnienie, może prowadzić do wstrząsu a w skrajnych przypadkach – do zgonu.

Szczepienie przeciwko rotawirusom

Szczepienie przeciwko rotawirusom jest zalecane przez Ministerstwo Zdrowia. Szczepienia zalecane nie są jednak finansowane z budżetu państwa. Szczepienie przeciwko rotwarisuom zaleca się wykonywać u dzieci między skończonym szóstym tygodniem życia a dwudziestym czwartym tygodniem życia.

Meningokoki

Meningokoki to inaczej dwoinki zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych ( Neisseria menigitidis ). Nosicielami meningokoków jest duży odsetek populacji, zaś siedliskiem bakterii jest jama nosowo – gardłowa. Do zakażenia dochodzi wskutek kontaktu z nosicielem bądź osobą chorą. Droga przenoszenia meningokoków – kropelkowa oraz kontakt bezpośredni. Okres intubacji i wylęgu bakterii sięga od dwóch do dziesięciu dni. Na zakażenie narażone są przede wszystkim noworodki i małe dzieci, których nie do końca wykształcony układ immunologiczny nie radzi sobie dostatecznie z dwoinka. Meningokoki wywołują zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych  oraz sepsę. Mogą również wywoływać zapalenie wsierdzia, stawów, ucha środkowego. Objawami choroby są przede wszystkim : osłabienie, gorączka, bóle stawowo – mięśniowe, drgawki, światłowstręt, wymioty, sztywność karku. U niemowląt i noworodków dodatkowo obserwuje się takie objawy jak zimne dłonie i stopy, rozpaczliwy płacz, kwilenie, odchylenie głowy do tyły, pulsujące ciemiączko, wybroczyny.

Szczepienie przeciwko meningokokom

Obecnie w Polsce istnieją trzy dostępne szczepionki przeciwko meningokokom, które nie są refundowane z budżetu państwa. Dostępne szczepionki to :

• Szczepionka polisacharydowa;
• Szczepionka skoniugowana;
• Szczepionka białkowa.

Poza nośnikiem, szczepionki różnią się serotypem bakterii, przeciwko którym są skierowane. Decyzję, którą szczepionkę wybrać najlepiej skonsultować z lekarzem. Szczepienia przeciw meningokokom można wykonywać od ukończenia drugiego miesiąca życia.