Tab.I Zasady antybiotykoterapii zapaleń płuc u dzieci leczonych poza szpitalem

 

Wiek	Prawdopodobny czynnik chorobotwórczy	Schemat antybiotykoterapii
Poniżej 6 m.ż.	E.coli Bakterie Gram-dodatnie, np. paciorkowce gr.B B.pertussis	Cefalosporyny o szerokim spektrum i.v. np. cefuroksym 20 mg/kg m.c. co 8 godz., w przypadku ciężkiego zakażenia zwiększyć (maks.1,5 g)do 50-60 mg/kg co 6 godz.
Powyżej 6 m.ż.( bez współwystepujących chorób	S.pneumoniae M.pneumoniae	Amoksycylina w dużych dawkach p.o. 80-90 mg/kg/24 godz podzielone co 12 godz Jeżeli brak poprawy stanu klinicznego po 48 godz. dodać makrolid, np. klarytromycyna 15 mg/kg/dobę podzielone co 12 godz.
We wszystkich grupach wiekowych, ciężki stan ogólny, współistniejąca choroba	S.pneumoniae M.pneumoniae Haemophilus spp. Pseudomonas aeruginosa S.aureus	Skieruj dziecko do szpitala

 

Z.p. o etiologii wirusowej z zasady nie wymagają leczenia antybiotykiem. Warunkiem jest uzasadnione przekonanie o tej etiologii, co w praktyce nie jest takie łatwe. Powszechna praktyka zlecania antybiotyku w przypadku każdego zapalenia płuc absolutnie nie koresponduje z danymi o wysokiej częstości wirusowej etiologii z.p., które powinny zdecydowanie prowadzić do rezygnacji zantybiotykoterapii.

Swoistego usprawiedliwienia wymaga antybiotykoterapia z.p. niemowląt. Leczenie wirusowych z.p. w tej grupie pacjentów usprawiedliwia zastosowanie antybiotyku ze względu na obecność specyficznych czynników ryzyka: niskiego poziomu odporności, wcześniactwa, niedojrzałości anatomiczną płuc i innych, które narażają niemowlęta na szybki i niekontrolowy rozwój procesu zapalnego w płucach. Z drugiej strony należy jednak podkreślić, że praktyka częstej i uporczywej antybiotykoterapii niemowląt z obturacyjnymi zapaleniami oskrzeli (czyli tzw. „świszczącego dziecka”), jest zupełnie nieuzasadniona.

W wielu krajach stwierdzono wysoką skuteczność poliwalentnej, skoniugowanej szczepionki przeciw pneumokokom w zmniejszeniu liczby zachorowań na z.p. przebiegające z bakteriemią i spadek zachorowań na z.p. o tej etiologii, które wymagały hospitalizacji. Z tego powodu zdecydowanie należy propagować wśród rodziców szczepienia dodatkowe preparatem Prevenar (skoniugowana 7-walentna szczepionka przeciwko pneumokokom).

W podsumowaniu warto pamiętać, aby unikać częstych błędów w rozpoznawaniu z.p. u dzieci. Należą do nich przede wszystkim:

1.Postawienie rozpoznania zapalenia płuc na podstawie niewłaściwie odczytanego zdjęcia RTG – „nadinterpretacja radiologiczna”

2. Rozpoznanie zapalenia płuc u dziecka z zapaleniem oskrzeli – „nadinterpretacja kliniczna”

3.Rozpoznanie zapalenia płuc w sytuacji, gdy zmiany radiologiczne odpowiadały innej chorobie płuc (eozynofilie płucne, zmiany typowe dla dysplazji oskrzelowo-płucnej)

 

BIBLIOGRAFIA

1.Choroby układu oddechowego red.J.Kuś PZWL Warszawa 2004

2. Wysocki Jacek Skuteczność 7-walentnej skoniugowanej szczepionki przeciwko pneumokokom w zapobieganiu zachorowaniom na zapalenie płuc u dzieci do 5. roku życia].
Med. Prakt. Pediatr. 2006 (6) s.102-103

3. Maria Atkinson, Michael Yanney, Terence Stephenson, Alan Smyth Strategie skutecznego leczenia pozaszpitalnego zapalenia płuc u dzieci Medycyna Praktyczna Pediatria 2008/01 s.52-68

4.Pozaszpitalne zapalenie płuc u dzieci. Medycyna Praktyczna 1/2006; 44-66.

5. Pediatric Respiratory Medicine. Tausing, Landau. Mosby. Elsevier 2008.