Alergia, czyli nadmierna, swoista odpowiedź układu immunologicznego na czynniki zewnętrzne, wywołująca objawy chorobowe, jest częstą przyczyną przewlekłej niedrożności nosa, co stanowi częsty oraz istotny problem laryngologiczny, szczególnie w kontekście dzieci. Epidemiologia tej dolegliwości, wskazuje na powiększanie się populacji, której dotyka, co ma związek ze zwiększoną ekspozycją na alergeny, szczególnie w środowisku domowym. Mowa tu o kontakcie z alergenami takimi jak roztocza kurzu domowego, pleśnie, sierść zwierząt, jak również substancje toksyczne, pochodzące na przykład z dymu tytoniowego. Nie bez znaczenia pozostaje również styl życia, a w nim sposób odżywiania się czy warunki higieniczne.

ANN czyli Alergiczny Nieżyt Nosa

Do najczęściej występujących obecnie schorzeń, wywołanych przez alergeny, jest alergiczny nieżyt nosa (ANN), który jest procesem zapalnym, rozwijającym się na błonie śluzowej nosa. Do głównych objawów zalicza się przede wszystkim wyciek surowiczej lub śluzowej wydzieliny z nosa. Zdarzają się również przypadki, kiedy dochodzi do zaburzenia drożności, uczucia świądu jak również kichania. Wśród cech charakterystycznych alergicznego nieżytu nosa, wskazać należy powtarzalność objawów oraz fakt, że ustępują one samoistnie, bądź też pod wpływem zastosowanego leczenia.

Zdiagnozowanie ANN ma duże znaczenie w kontekście astmy, gdyż stanowi on czynnik ryzyka jej rozwoju. Wśród osób ze zdiagnozowanym ANN, zauważyć można toczący się proces zapalny w oskrzelach, który przebiega bezobjawowo. [1]

Czym jest spirometria?

Spirometria jest badaniem czynnościowym układu oddechowego i zaliczana jest do badań podstawowych gdyż określa ona wartości czynnościowe i przepływowe, charakteryzujące funkcjonowanie układu oddechowego. Innymi słowy, spirometria ma za zadanie sprawdzenie sprawności wentylacyjnej. Stanowi ona niejednokrotnie podstawę diagnostyczną do określenia jednostki chorobowej, jak również jest narzędziem, które pozwala na kontrolę i ocenę procesu leczenia. Wielokrotnie, na podstawie badania spirometrycznego, określa się dalsze rokowania chorego. Badanie to wykonywane jest za pomocą specjalnego urządzenia, zwanego spirometrem, który obrazuje badane wyniki na wykresach określających objętość w danym czasie oraz przepływ przy danej objętości.

Badane: procesy

Układ oddechowy, pełniąc swoje funkcje w sposób prawidłowy, zapewnia odpowiednie utlenowanie krwi w naszym organiźmie oraz usuwa dwutlenek węgla. Dzięki wentylacji skład gazów w pęcherzykach płucnych pozostaje stały a w wyniku perfuzji pęcherzy płucny zostaje „obmyty” przez utlenowaną krew, gdzie na zasadzie dyfuzji dochodzi do wymiany gazowej. Wyżej wymienione procesy, są wyznacznikami sprawności działania układu oddechowego.

W wyniku badania spirometrycznego, uzyskujemy obraz funkcjonowania sprawności wentylacyjnej, czyli jednego z trzech podstawowych procesów, od których zależna jest prawidłowa praca płuc i układu oddechowego.

Wskazania i przeciwskazania do wykonania spirometrii

Ocena czynności układu oddechowego wskazana jest u osób z wszelkimi objawami chorobowymi, wskazującymi na zaburzenia funkcjonowania układu oddechowego. Ważne w tym względzie są również osoby będące w grupach ryzyka tych schorzeń, czyli palące, przebywające w zadymionych pomieszczeniach, u których to, spirometria powinna być wykonywana w ramach postępowania profilaktycznego. Ponadto, osoby chorujące już na choroby płucne powinny być poddawane temu badaniu celem monitorowania stanu rozwoju choroby.

fot. shutterstock

Warto jednak wspomnieć, iż osoby, u których wystąpić może wystąpić znaczny wzrost ciśnienia w klatce piersiowej, na przykład osoby z tętniakiem aorty czy zwiększone ciśnienie śródczaszkowe. W takich przypadkach wykonanie spirometrii jest zbyt niebezpieczne. [2]

Spirometria a ANN

Jak wskazuje literatura specjalistyczna, z założenia badanie spirometryczne można wykonać już w pięcioletniego dziecka. Skąd ograniczenie wiekowe? Powołując się na wnioski z badań wielokrotnie wykonywanych przez lekarzy specjalistów, istnieje znaczna grupa dzieci, które nie są w stanie wykonać w prawidłowy sposób badania, gdyż w zasadzie polega ono na kilkukrotnym wykonaniu pełnego, natężonego wydechu, który każdorazowo jest poprzedzony głębokim i natężonym wdechem.

Niemniej jednak, jak obrazują badania oraz wnioski z praktyki klinicznej, wskaźniki uzyskiwane w toku przeprowadzonej spirometrii, pozwalają na określenie czy dziecko chorujące n ANN, jest zagrożone rozwojem astmy oskrzelowej. Istnieje bowiem parametr- FEV, który określa natężoną objętość wydechową pierwszosekundową, a który uważany jest za najlepszy, czyli najbardziej miarodajny parametr, określający drożność oskrzeli
u pacjentów pediatrycznych.

Stąd tak istotne jest wykonywanie spirometrii, jako badania kontrolnego u dzieci, które zmagają się z ANN

Warto również zwrócić uwagę, iż zjawisko to poddawane było badaniom, na zasadach wykonania pomiarów spirometrycznych u dzieci z ANN oraz astmą, jak również u dzieci zdrowych, które stanowiły grupę kontrolną. Wskaźnik FEV, w grupie dzieci z ANN oraz astmą, był obniżony. Można więc wysnuć wnioski o potrzebie wykonywania spirometrii u dzieci z ANN, celem kontrolowania rozwoju choroby oraz ewentualnego rozwoju astmy. [1]

Z punktu widzenia zaleceń Polskiego Towarzystwa Ftyzjopneumonologicznego, spirometria jest obiektywnym sposobem na oszacowanie, w jaki sposób postępuje schorzenie i jaki ma wpływ na funkcjonowanie układu oddechowego. Jest to istotne zalecenie, szczególnie w kontekście monitorowania powstawania ewentualnych zaburzeń w funkcjonowaniu układu oddechowego. [3]