Zespół jelita drażliwego IBS nie jest chorobą, lecz grupą objawów z przewodu pokarmowego występujących jednocześnie na które nie znajduje się żadnych przyczyn organicznych wyjaśniających objawy.
IBS określa się jako czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego. Może dotyczyć zarówno chłopców jak i dziewczynek. W krajach zachodnich częstość jego występowanie ocenia się na 15–20% populacji młodocianych i dorosłych. Objawy chorobowe najczęściej pojawiają się w okresie od dojrzewania do 30 roku życia.
Przyczyny IBS nie są jednoznacznie określone. W patogenezie grają rolę zarówno czynniki fizyczne jak i psychiczne. Do czynników sprzyjających jego rozwojowi zalicza się predyspozycje genetyczne, a także stresujące przeżycia.
Ze względu na rodzaj wypróżnień można wyróżnić trzy postacie zespołu jelita nadwrażliwego:
- biegunkową,
- zaparciową
- mieszaną.
Dolegliwości są nawracające. IBS może przebiegać z okresami zaostrzeń oraz remisji. Dzieciom cierpiącym na zespół jelita nadwrażliwego bardzo często towarzyszą zmiany nastroju, lęki, stany depresyjne oraz zaburzenia snu. Bóle brzucha (zwykle skurczowe) mogą mieć różną lokalizację -najczęściej występują w prawym, bądź lewym podbrzuszu. Nasilają się w ciągu dnia, bardzo często na około godzinę po spożytym posiłku.
Natężenie bólu maleje po wypróżnieniu. Inne objawy, które mogą występować w IBS : 1. biegunka- luźne, wodniste stolce trzy lub więcej razy dziennie , parcie na stolec. 2. zaparcia -twarde, zbite stolce; dwa lub mniej wypróżnień w tygodniu; lub wysiłek podczas wypróżnienia, 3.uczucie niezupełnego wypróżnienia, 4. stolce z domieszką śluzu, 5. wzdęcia brzucha.
Kryteria rozpoznania zespołu jelita drażliwego (synonimy: zespół jelita nadpobudliwego, zespół jelita nadwrażliwego) (IBS irritable bowel syndrome) u dzieci obejmują występowanie wszystkich z wymienionych poniżej objawów, min. raz w tygodniu, przez co najmniej 2 miesiące przed ustaleniem rozpoznania.
A. Uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej lub ból spełniający co najmniej 2 z poniżej wymienionych warunków przez minimum 25% czasu:
- poprawa po defekacji,
- początek związany ze zmianami częstotliwości wypróżnień,
- początek związany ze zmianami konsystencji (wyglądu) stolca,
B. Konieczne jest wykluczenie procesu zapalnego lub nowotworowego wady anatomicznej, które mogłyby wyjaśnić dolegliwości dziecka.
