Wypowiadane dźwięki mogą ulegać deformacji (gdy następuje zmiana miejsca artykulacji), substytucji (dana głoska zastępowana jest innymi brzmiącymi prawidłowo, co często stanowi naturalny rozwój jej powstawania – na tym etapie zastępowana jest innymi łatwiejszymi głoskami (np. r – j czy l) oraz elizji (dana głoska jest opuszczana).

Do najczęściej spotykanych zaburzeń artykulacji należą:

• sygmatyzm – nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych jednego, dwóch lub wszystkich trzech szeregów (tj. s, z, c, dz; ś, ź, ć, dź; sz, ż, cz, dż)
• rotacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski r
• mowa bezdźwięczna – nieumiejętność realizowania głosek dźwiecznych, zanik lub brak dźwięczności w danym fonemie
• kappacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski k
• gammacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski g
• rynolalia (nosowanie) – głoski nosowe wymawiane są jak ustne (nosowanie zamknięte) lub głoski  ustne są wymawiane jako nosowe (nosowanie otwarte).

Każda głoska ma odpowiedni czas powstawania w rozwoju mowy dziecka. Gdy nie pojawi się w czasie gdy powinna - należy skontaktować się z logopedą. Przykładowo głoska "sz" powinna pojawić się ok. czwartego - piątego roku życia, "s" pod koniec trzeciego, "ś" około drugiego a "r" pod koniec czwartego. Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na zastępowanie głosek innymi dźwiękami nie występującymi w języku polskim (np. "r" tzw "r francuskim") lub mającymi zły układ narządów artykulacyjnych (np. wsuwanie języka między zęby przy głosce "sz") – te wady nie znikną samoistnie (!).

Ćwiczenia logopedyczne muszą odbywać się również poza gabinetem logopedycznym, co stanowi niezbędną część terapii. Ich rodzaj uzależniony jest od zaleceń specjalisty. Nie należy krzyczeć na dziecko gdy popełnia błędy, lecz motywować do ćwiczeń. Ważne jest, by nie czuło się przez swoją wadę wymowy gorsze od rówieśników. Jeśli tak jest warto pokazać mu, iż problem nie tylko dotyczy jego.