U małego dziecka każda dolegliwość jest stresującą niewiadomą. Nic więc dziwnego, że gdy pada diagnoza atopowego zapalenia skóry, rodzice szukają jego przyczyny. Na celownik trafiają pokarmy, ale czy słusznie utożsamiamy AZS z alergią?
Przyjęło się sądzić, że atopowe zapalenie skóry to choroba alergiczna. Zwłaszcza w przypadku małych dzieci przyczynę nasilenia zmian skórnych upatrujemy w spożytych pokarmach. Rumień na policzkach czy wysypka na tułowiu – pierwsze, o czym myślimy, to alergia. Czy słusznie? Po części tak. Wprawdzie AZS nie jest schorzeniem o podłożu alergicznym, niemniej jednak alergia pokarmowa występuje u blisko 30% dzieci cierpiących z powodu AZS w stopniu umiarkowanym i ciężkim [1]. To całkiem sporo, niemal co trzecie dziecko z AZS ma alergię na jakiś pokarm, zwykle mleko krowie, jajo kurze, pszenicę, soję czy orzechy. Jednak z drugiej strony mało wiemy, jeśli do tej pory myśleliśmy, że te choroby zawsze współistnieją.
Większy związek można zaobserwować z alergiami powietrznopochodnymi, tj. „wziewnymi”. Tu aż 50-90% osób z AZS będzie na nie cierpieć [2]. Spory zakres wartości wskazuje, że to ciągle nie do końca przebadana kwestia. Wziewnie uczulają przede wszystkim roztocze kurzu domowego, pyłki roślin, pleśnie oraz sierść, naskórek, wydzieliny (np. ślina) i wydaliny (mocz, kał) zwierząt, zwłaszcza psów i kotów.
W diagnostyce obu typów alergii jednym z podstawowych badań są punktowe testy skórne – alergeny wkłuwane punktowo w skórę przedramion. Pamiętajmy, że pojawienie się bąbla wskazuje jedynie na uczulenie i nie uprawnia od razu do rozpoznania alergii. Można mieć uczulenie, a nigdy nie rozwinąć objawów, czyli nigdy nie mieć alergii. Dopiero jeśli obserwujemy korelacje dodatniego wyniku (uczulenia) z obecnością dolegliwości po danym produkcie spożywczym czy alergenie wziewnym, możemy postawić rozpoznanie. W przypadku podejrzenia alergii pokarmowej kluczowe znaczenie w diagnostyce ma wykluczenie danego produktu z diety, z późniejszym kontrolowanym wprowadzeniem go ponownie i obserwacją reakcji skóry.