Wstęp, definicje

Drgawki gorączkowe to nagłe zaburzenie o charakterze utraty przytomności z drgawkami, występujące w czasie wysokiej gorączki, u dzieci w wieku pomiędzy 6 a 60 miesiącem życia. Napad drgawek goraczkowych wygląda jak napad padaczkowy, ale nie jest padaczką. Jest to zaburzenie wynikające z niedojrzałości układu nerwowego małych dzieci, u których nagły wzrost gorączki może wyzwolić tak gwałtowne objawy. Oczywiście, ostateczne rozpoznanie "drgawki gorączkowe" może postawić tylko lekarz, ponieważ jest wiele chorób mogących powodować napady drgawek, lub zaburzenia świadomości.

Typowe drgawki gorączkowe, nie związane z padaczką, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, zaburzeniami metabolicznymi, lub innymi poważnymi schorzeniami, są zjawiskiem relatywnie łagodnym i dobrze rokującym. Jest to schorzenie częste w pediatrii. Ocenia się, że drgawki gorączkowe występują u 3-4% populacji dzieci do 5. roku życia. Nie zmienia to faktu, że wyglądają one dramatycznie i budzą ogromny niepokój rodziców.

Większość przypadków drgawek gorączkowych to tak zwane drgawki proste, których cechą jest:

- czas trwania incydentu napadowego poniżej 15 minut
- występowanie drgawek o charakterze uogólnionym, ale bez tzw. objawów ogniskowych
- brak nawrotów w czasie pierwszych 24 godzin od napadu

Zasady postępowania doraźnego przy drgawkach gorączkowych

Postępowanie w przypadku wystąpienia w domu drgawek gorączkowych u dziecka powinno polegać na postępowaniu objawowym jak w każdym przypadku nagłym, to jest na sprawdzeniu czy nie doszło do zatrzymania akcji serca (sprawdzenie tętna, lub osłuchanie klatki piersiowej) oraz sprawdzeniu czy nie doszło do zatrzymania oddechu (przyłożenie dłoni lub policzka do ust dziecka, obserwacja klatki piersiowej). W olbrzymiej większości przypadków drgawek gorączkowych nie dochodzi do zaburzeń oddechu i pracy serca. Należy wówczas zabezpieczyć drożność dróg oddechowych poprzez ułożenie dziecka w pozycji na boku z lekko odchyloną do tyłu głową i niezwłocznie wezwać pomoc - najlepiej pogotowie ratunkowe. Cały czas nadzorować, czy dziecko prawidłowo oddycha i ma akcję serca.

Jeżeli incydent drgawek gorączkowych wystąpił u dziecka pierwszy raz w życiu, towarzyszą niepokojące objawy infekcji (wysoka gorączka), lub gdy okoliczności napadu są niejasne, zalecana jest zwykle hospitalizacja i wykonanie szeregu badań. Niekiedy lekarz sugeruje konieczność wykonania punkcji lędźwiowej w celu pobrania do badania płynu mózgowo-rdzeniowego. Tak dzieje się przy podejrzeniu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Punkcja lędźwiowa jest praktycznie jedyną metodą umożliwiającą potwierdzenie lub wykluczenie zapalenia opon i nie należy unikać wykonywania tego badania.