Artykuł z zakresu psychologii dziecka omawiający problem lęków przeżywanych przez dziecko w różnych okresach życia. Podkreślono, że niektóre lęki są naturalnymi emocjami w różnych fazach rozwoju dziecka. Omówiono praktyczne zalecenia postępowania z dzieckiem, u którego stwierdza się silne lęki.
2 lata:
- rozmaite lęki, głównie natury słuchowej (pociągi, ciężarówki, spłukiwanie wodą ubikacji, odkurzacz),
- lęki wizualne (ciemne kolory, duże przedmioty, pociągi, kapelusze), przestrzenne (zabawka czy łóżeczko zabrane z normalnego miejsca, przeprowadzka do nowego domu: lęk przed wpadnięciem do studzienki ściekowej,
- związane z ludźmi (wyjazd matki, jej nieobecność w czasie zasypiania),
- deszcz i wiatr,
- zwierzęta, szczególnie dzikie.
2 i pół roku:
- wiele lęków, szczególnie przestrzennych (obawa przed ruchem lub przesuwaniem przedmiotów, przed nieoczekiwanymi relacjami przestrzennymi – np. gdy ktoś wchodzi do domu innymi drzwiami,
- zbliżające się duże przedmioty (np. ciężarówka).
3 lata:
- najwięcej lęków wizualnych (starzy, pomarszczeni ludzie, „maski czarownicy”),
- ciemność,
- zwierzęta,
- policjanci,
- włamywacze,
- wieczorne wyjścia rodziców.
4 lata:
- powracają lęki słuchowe, szczególnie odgłosy silników,
- ciemność,
- dzikie zwierzęta,
- wyjście matki, szczególnie wieczorem.
fot. pantherstock
5 lat:
- niewiele lęków, głównie wizualne,
- konkretne, przyziemne obawy o potłuczenie się przy upadku, pogryzienie przez psa,
- ciemność,
- obawa, że matka nie wróci do domu,
- mniej obaw przed zwierzętami, złymi ludźmi, czarodziejami.
6 lat:
- duże natężenie stanów lękowych, wywołanych przede wszystkim przez bodźce dźwiękowe (dzwonek do drzwi, telefon, czyjś monotonny, nieprzyjemny sposób mówienia, spłukiwanie wody w ubikacji, odgłosy wydawane przez ptaki i owady),
- obawy przed światem nadprzyrodzonym (duchy, wiedźmy),
- lęk, że ktoś chowa się pod łóżkiem,
- przestrzenne (obawa przed zgubieniem się),
- przed żywiołami (ogień, woda, grzmot, błyskawice),
- dziecko boi się zasypiać samo w pokoju; lęka się także zostać samo w domu,
- obawa, że nie będzie matki gdy wróci, że coś jej się stanie, umrze,
- lęk przed pobiciem przez innych,
- boi się drzazg, drobnych skaleczeń, widoku krwi z nosa, choć dzielnie znosi duże rany.
7 lat:
- dużo lęków, głównie wizualnych (ciemność, strych, piwnice),
- lęk przed wojną, włamywaczami, szpiegami, ludzi chowającymi się w szafach lub pod łóżkiem,
- lęk przed spóźnieniem się do szkoły, brakiem akceptacji ze strony innych.
8 – 9 lat:
- mniej lęków i mniejsza ich intensywność,
- obawy maja swoje uzasadnienie (dotyczą głównie własnych zdolności i możliwości porażki, szczególnie w szkole).
10 lat:
- dużo lęków, największe związane ze zwierzętami (szczególnie dzikimi i wężami),
- niektóre dzieci boją się ciemności a także wysokich pomieszczeń, ognia, przestępców, morderców, włamywaczy.