2 MIESIĄC

RACZKOWANIE
Unosi głowę w pozycji na brzuchu nawet na 9 sekund. Twarz i podłoże tworzą kąt 45º.

SIADANIE
Posadzone potrafi utrzymać prosto głowę, jeszcze chwiejnie, ale już przez 5 sekund.

CHODZENIE
Odruchowe podparcie i marsz już zanikają.

CHWYTANIE
Dłonie coraz częściej są otwarte.

PERCEPCJA
Niemowlę nieruchomieje np. na dźwięk dzwonka.

ZACHOWANIA SPOŁECZNE
Następuje najwspanialsze wydarzenie! Dziecko zaczyna się uśmiechać na widok pochylającej się matki.

WYDAWANIE DZWIĘKÓW
Zaczyna wydawać dźwięki przypominające głoski „a” lub „e” z czasem dołącza „h”.

3 MIESIĄC

RACZKOWANIE
Dziecko unosi głowę trzymając ją około 1 minuty. Twarz i podłoże tworzą kąt 90º. Dziecko zaczyna opierać się na przedramionach obserwując otoczenie. Miednica spoczywa płasko na podłożu.

SIADANIE
Na krótko unosi głowę podciągane do siedzenia za rączki. W pozycji siedzącej utrzymuje prosto głowę. Plecy nie są jeszcze wyprostowane.

CHODZENIE
Zgina nogi przy oparciu o podłoże.

CHWYTANIE
Porusza podaną do rączki grzechotką. Próbuje włożyć ją do buzi.

PERCEPCJA
Wodzi oczyma za grzechotką, przekręca główkę w stronę poruszającej się zabawki.

ZACHOWANIA SPOŁECZNE
Coraz częściej się uśmiecha, w tym wieku każda obca twarz może wywołać uśmiech.

WYDAWANIE DZWIĘKÓW
Dziecko zaczyna głużyć lub gruchać – wydaje połączone głoski „rrr”, co przypomina gruchanie lub płukanie gardła.

3 MIESIĄC – SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE W ROZWOJU

U – dziecko nie przygląda się otoczeniu, przedmiotom, nie śledzi osób i przedmiotów w ruchu, nie odwraca głowy za znikającym z pola widzenia obiektem, nie wydaje dźwięków głużenia, gruchania
E – nie uśmiecha się na widok twarzy, nie płacze w zróżnicowany sposób (na ból, głód), nie ożywia się na widok mamy przygotowującej się do karmienia
R – nie utrzymuje głowy prosto w pozycji siedzącej przynajmniej przez pół minuty, nie przewraca się z boku na plecy, a w pozycji na brzuchu nie opiera się na przedramionach, nie utrzymuje podanej grzechotki, nie potrząsa nią

4 MIESIĄC

RACZKOWANIE
Dziecko „pływa” położone na brzuszku prostuje rączki i nóżki i opiera się jedynie na brzuchu, kołysząc się w tej pozycji

SIADANIE
Podciągane do pozycji siedzącej utrzymuje głowę w przedłużeniu kręgosłupa. Trzyma głowę prosto przy przechyleniu na bok.

CHODZENIE
Przeważnie nóżki utrzymuje w pozycji zgiętej, ale u niektórych dzieci zaczyna pojawiać się aktywne opieranie na stopach. Dziecko nie jest w stanie utrzymać jeszcze swojego ciężaru.

CHWYTANIE
Bawi się rączkami, ogląda je, łączy razem.

PERCEPCJA
Obserwuje przedmioty i wkłada je do buzi w sposób nieprzypadkowy.

ZACHOWANIA SPOŁECZNE
Śmieje się głośno, szczególnie w odpowiedzi na „zaczepki” rodziców lub rodzeństwa.

WYDAWANIE DZWIĘKÓW
Dziecko wydaje okrzyki radości. Zaczyna używać tzw. głosek szczelinowych: „w” , „f”, „s”.

5 MIESIĄC

RACZKOWANIE
Przekręca się z brzucha na plecy, zazwyczaj przy obserwowaniu jakiegoś przedmiotu leżąc na brzuchu. Jest to tzw. obrót bierny.

SIADANIE
Przy podciąganiu do pozycji siedzącej zgina głowę, ramiona i nogi.

CHODZENIE
Na krótko przejmuje swój własny ciężar ciała. Zazwyczaj stoi na palcach i opada na stopy.

CHWYTANIE
Wyciąga rączkę do zabawki dotykając ją. Nie potrafi jednak jeszcze dobrze złapać przedmiotu.

PERCEPCJA
Obserwuje poruszające się obrazki przez kilka minut.

ZACHOWANIA SPOŁECZNE
Odróżnia ton głosu surowy od serdecznego.

WYDAWANIE DZWIĘKÓW
Staje się bardziej gadatliwe , ale nie dodaje nowych dźwięków

6 MIESIĄC

RACZKOWANIE
Opiera się na wyprostowanych ramionach przez długi czas. Dłonie są całkowicie otwarte.

SIADANIE
W łatwy sposób podciąga się do pozycji siedzącej, kontroluje trzymanie głowy.

CHODZENIE
Coraz pewniej utrzymuje ciężar ciała potrzymane pod pachami.

CHWYTANIE
Precyzyjnie chwyta zabawkę – osiąga kolejny kamień milowy. Chwyta całą powierzchnią dłoni, przekłada zabawkę z rączki do rączki.

PERCEPCJA
Odwraca głowę w kierunku np. szeleszczącego papieru.

ZACHOWANIA SPOŁECZNE
Odróżnia głosy znajome od obcych. W inny sposób uśmiecha się do bliskich, obserwuje nieznane osoby.

WYDAWANIE DZWIĘKÓW
Łączy sylaby w sposób łańcuchowy: „ge-ge-ge” „da-da-da”.

6 MIESIĄC – SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE W ROZWOJU

U – nie chwyta przedmiotów w 1 rękę pod kontrolą wzroku, nie dotyka palcami swojego odbicia w lustrze, nie powtarza sylab (jeśli tylko wydaje dźwięki typu głużenie, a nie łączy sylab i ich nie powtarza może to sugerować uszkodzenie słuchu)
E – nie odróżnia twarzy bliskich od osób nieznanych, nie śmieje się głośno, nie wydaje okrzyków radości, nie odwraca głowy, gdy się je woła
R – nie utrzymuje głowy podciągane do pozycji siedzącej, nie siedzi z podtrzymywaniem przez dłuższą chwilę, nie utrzymuje ciężaru ciała na nogach

Materiały źródłowe

T. Hellbrügge, J., Hermann von Wimpffen: Pierwsze 365 dni życia dziecka. Fundacja na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych, Warszawa 1992.

M. Dyga-Konarska, A.Bielawska: Sygnały ostrzegawcze w rozwoju psychoruchowym dziecka do lat 3. Informator dla pediatrów i rodziców. Warszawa 2000.

M.Rybakowa, O.Torbus: Kryteria oceny rozwoju psychoruchowego dziecka w wieku od 0-3 lat i fizycznego do lat 18. W: Wybrane problemy pediatryczne w praktyce lekarza rodzinnego. Red.: I.Norska-Borówka, W.Lukas. ŚAM 1999.