Bakterie z grupy paciorkowców znane są głównie z tego, że mogą wywoływać zapalenia gardła. Skala zjawisk, do których może doprowadzić infekcja tymi patogenami, jest jednak znacznie szersza. Paciorkowce mogą bowiem wywoływać nie tylko różne infekcje, ale i w pewien sposób doprowadzać do występowania zaburzeń psychicznych u dzieci – bakterie te mogą być bowiem odpowiedzialne za jednostkę określaną jako zespół PANDAS.
Leczenie zespołu PANDAS
W zespole PANDAS oddziaływania lecznicze skupiają się na dwóch celach. Pierwszych z nich jest opanowanie infekcji bakteryjnej, która spowodowała zespół, drugim jest z kolei doprowadzenie do złagodzenia lub ustąpienia objawów zespołu PANDAS.
W leczeniu infekcji paciorkowcowych stosowane są antybiotyki, takie jak fenoksymetylopenicylina czy azytromycyna. Oddziaływania mające na celu opanowanie objawów zespołu PANDAS obejmują z kolei psychoterapię oraz farmakoterapię. Psychoterapia ma na celu doprowadzenie do ustąpienia zaburzeń zachowania. Najczęściej u pacjentów z PANDAS przeprowadza się psychoterapię poznawczo-behawioralną. Jeżeli zaś chodzi o farmakoterapię, najistotniejsze u dzieci z zespołem wydaje się opanowanie objawów obsesyjno-kompulsyjnych. W tym celu przepisywane im są leki z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).
W wyjątkowo ciężkich przypadkach oraz przy często nawracających objawach zespołu PANDAS stosowane może być leczenie wpływające na funkcję układu odpornościowego pacjenta. Dziecku mogą być podawane preparaty immunoglobulin czy glikokortykosteroidy, poddawane może ono być także zabiegom plazmaferezy.
U tych dzieci, u których kiedykolwiek wystąpił epizod zespołu PANDAS, teoretycznie można by rozważyć wdrożenie profilaktyki infekcji paciorkowcowych – miałoby to na celu zredukować ryzyko kolejnych zakażeń i zaostrzania się objawów zespołu PANDAS. Takie postępowanie jest jednak kontrowersyjne, ponieważ z antybiotykoterapią związane są pewne skutki uboczne – np. biegunki. Dotychczas nie oceniono jednoznacznie, czy korzyści profilaktyki przewyższałyby ewentualne ryzyko profilaktycznego stosowania antybiotyków przez dzieci z zespołem PANDAS w wywiadzie.
Rokowanie dzieci z zespołem PANDAS
U części dzieci z zespołem PANDAS dolegliwości po pewnym czasie ustępują. U innych jest niestety odmiennie – objawy schorzenia mogą się utrzymywać przez dłuższy czas, a co gorsza – ich natężenie może nawet stopniowo narastać.
fot. shutterstock
Nie są obecnie znane metody, które pozwalałyby przewidzieć, u którego dziecka zespół PANDAS ustąpi, a u którego nie. Czy leczenie schorzenia jest w takim razie istotne? Odpowiedź zdecydowanie jest twierdząca. Taka sytuacja wynika z tego, że w przypadku nierozpoznania lub zaniechanie leczenia zespołu PANDAS istnieje ryzyko, że u takiego dziecka w życiu dorosłym zaburzenia tikowe czy obsesyjno-kompulsyjne będą się utrzymywać.
