Rodzina to podstawowa jednostka społeczna – jest współodpowiedzialna za zdrowie swoich członków, ponieważ stanowi jedną z najstarszych i najsilniejszych struktur społecznych. Członków rodziny wiążą cechy genetyczne, środowiskowe i obyczajowe.

Zdrowie rodziny jest pojęciem szerszym niż suma zdrowia jej członków. Uwzględnia bowiem rolę oddziaływania psychologicznego, społecznego zdrowotnego między sobą, w tym zależności zachodzące między poszczególnymi członkami w tzw. rodzinie nuklearnej (rodzice i ich dzieci).

Fot. ojoimages

Szczególnie ważne jest z punktu widzenia psychopedagogicznego zaspokajanie potrzeb emocjonalnych tj. miłości, przynależności, zrozumienia, wymiany uczuć, uznania i szacunku oraz poczucia bezpieczeństwa. 

Zaspokajanie potrzeb dziecka zależy od uczuciowego ustosunkowania się rodziców wobec niego, czyli od postaw rodzicielskich. Właściwemu rozwojowi psychicznemu dziecka sprzyjają pewne typy postaw, inne natomiast go uniemożliwiają, wpływając negatywnie na kształtowanie się jego osobowości.

Z badań M. Ziemskiej wynika, że akceptacja dziecka przez rodziców, uznawanie jego praw, ich ciepły stosunek do niego oraz podtrzymywanie psychiczne oddziałują dodatnio na rozwój emocjonalny, społeczny oraz intelektualny dziecka, sprzyjając m.in. nabywaniu przez nie umiejętności wyrażania uczuć, nawiązywania trwałych więzi emocjonalnych, a także samodzielności i odpowiedzialności.

Z kolei rygorystyczna postawa rodziców względem dziecka, jego nadmierne ograniczanie oraz karanie, przy jednoczesnym braku akceptacji i okazywania ciepła uczuciowego, wywierają ujemny wpływ głównie na jego rozwój psychospołeczny.

Efektem takich oddziaływań może być niezdolność nawiązywania trwałych więzi uczuciowych, nieufność i lęk wobec innych, a także trudności przystosowawcze, reakcje nerwicowe, a nawet problemy z wagą (nadwaga, otyłość).