Udar mózgu to choroba, która typowo kojarzona jest z osobami w podeszłym wieku. W rzeczywistości jednak schorzenie to może wystąpić w dowolnym wieku – również i u dzieci, a nawet u noworodka. Jakie mogą być objawy udaru mózgu u dziecka? Na czym polega leczenie udaru u najmłodszych pacjentów i jakie są ich rokowania – czy istnieją szanse na powrót chorego do sprawności?
Udary mózgu u dzieci nie są schorzeniami spotykanymi często. Statystyki dotyczące częstości ich występowania różnią się pomiędzy sobą, najczęściej jednak podawane jest, iż choroba ta pojawia się u 1-2 na 100 tysięcy dzieci. Prawdopodobnie statystyki nie oddają jednak w pełni rzeczywistego stanu rzeczy – przypuszczalnie część udarów mózgu, które występują u dzieci, w ogóle nie jest rozpoznawana. Taka sytuacja może mieć miejsce z tego powodu, iż objawy udaru mózgu u dzieci – o czym będzie mowa później – mogą być uznane za symptomy całkowicie innego schorzenia.
Udar może wystąpić zarówno u nastolatka, jak i u noworodka, który dopiero co przyszedł na świat, co więcej – zdarza się również sytuacja, gdzie udaru płód doświadcza jeszcze w trakcie pobytu w łonie matki. To, że choroba ta pojawić się może naprawdę w dowolnym wieku, związane jest z tym, jak różne czynniki mogą do niej doprowadzać.
Przyczyny udarów mózgu u dzieci
Ogólnie wyróżnia się dwa rodzaje udarów mózgu u dzieci: udary niedokrwienne oraz udary krwotoczne. W przypadku pierwszych z nich wszelkie problemy pojawiają się w związku z tym, iż do tkanki nerwowej, do której nie dociera krew, nie dostaje się również i tlen. W krótkim, bo sięgającym zaledwie kilka minut, czasie, dochodzi wtedy do obumierania komórek nerwowych. Przyczyn udaru niedokrwiennego u dzieci wyróżnia się wiele, takowymi mogą być:
- niedotlenienie w okresie okołoporodowym,
- wrodzone wady serca,
- schorzenia hematologiczne (jak np. anemia sierpowata),
- uszkodzenia naczyń dostarczających krew do mózgu (powstałe np. wskutek różnych urazów),
- infekcje i ich powikłania (do udaru szczególnie predysponować mogą zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz ospa wietrzna).
Nieco inne zaburzenia stanowią przyczyny odmiennego rodzaju udarów mózgu, czyli udarów krwotocznych. W tym przypadku do groźnego wynaczynienia krwi w obrębie czaszki doprowadzać mogą takie problemy, jak:
- choroby hematologiczne związane z upośledzonym krzepnięciem krwi (takie jak np. hemofilia),
- urazy skutkujące pęknięciem naczyń mózgowych,
- pęknięcie, obecnego wcześniej w naczyniach mózgowych, tętniaka.
Jak widać potencjalnych przyczyn udaru mózgu u dzieci wyróżnia się wiele. Co ciekawe jednak, u części pacjentów nie udaje się ostatecznie wykryć czynnika, który tak naprawdę doprowadził u nich do wystąpienia tej choroby.
fot. panthermedia
Udar mózgu u dzieci – objawy
W przebiegu udaru mózgu u dziecka część objawów jest taka sama jak w przypadku udarów mózgu u dorosłych, pewne jednak dolegliwości bywają u małych pacjentów odmienne – takową może być np. wystąpienie gorączki. Większość jednak symptomów w przypadku obu grup wiekowych jest podobna i do objawów udaru u dziecka zaliczane są:
- niedowłady lub paraliże (szczególnie kończyn, typowo występujące po jednej stronie ciała),
- zaburzenia widzenia,
- trudności z mówieniem,
- zawroty głowy,
- nudności,
- ból głowy (niekiedy wyjątkowo silny),
- zaburzenia równowagi,
- problemy z koncentracją,
- trudności podczas bawienia się,
- nagła zmiana zachowania dziecka – może się ono stawać ospałe i apatyczne,
- upośledzenie połykania (może być on połączone ze ślinieniem się),
- napady drgawkowe.
Udar mózgu może wystąpić również i u noworodka – u takiego pacjenta, w przypadku wystąpienia tej choroby, z oczywistych przyczyn nie wystąpią zaburzenia mowy, noworodek nie będzie się również skarżył rodzicom na to, że zaczął on gorzej widzieć. Właśnie z tych powodów u najmłodszych dzieci – noworodków i niemowląt – rozpoznanie udaru jest szczególnie trudne. Problemami, które mogą świadczyć o tej właśnie chorobie, są nagłe zmiany zachowania dziecka (np. zdecydowane zmniejszenie aktywności). Niepokój rodziców powinno wzbudzić także spostrzeżenie, że malec nagle zaczął mieć problemy z poruszaniem jakąś częścią ciała, np. rączką czy nóżką.