Podsumowanie

Podsumowując powyższe informacje należy jeszcze raz podkreślić kluczową rolę wywiadu i badania fizykalnego w diagnostyce nawracających wymiotów u dzieci. Ważne jest uwzględnienie wywiadu rodzinnego (przykładowo: zgony noworodków w rodzinie mogą sugerować wrodzone zaburzenia metaboliczne i niewydolność nadnerczy).

Należy dążyć do ustalenia początku choroby, częstości i ciężkości wymiotów, czas wystąpienia wymiotów w stosunku do posiłku oraz obecność objawów towarzyszących (gorączka, katar, kaszel, zaburzenia oddychania, biegunka, zaburzony stan świadomości, drgawki, zaburzenia rozwoju psychoruchowego). Istotne są informacje dotyczące rodzaju, sposobu przygotowania oraz techniki spożywanych przez dziecko pokarmów.

W trakcie badania fizykalnego należy ocenić stan ogólny dziecka: przytomność, rozwój psychoruchowy, stan odżywienia i nawodnienia, po czym wybrać odpowiedni schemat postępowania diagnostycznego i/lub terapeutycznego. W diagnostyce wymiotów wykorzystywane są badania laboratoryjne. Do podstawowych badań wykonywanych u dzieci z wymiotami zaliczamy: parametry oceniające gospodarkę wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową (poziomy elektrolitów i gazometria), morfologię wraz ze wzorem odsetkowym krwi obwodowej, czynnościowe próby wątrobowe i nerkowe, badanie ogólne moczu, badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Należy rozważyć wykonanie badań bakteriologicznych: posiew moczu, krwi, kału czy płynu mózgowo-rdzeniowego.

W przypadku podejrzenia schorzenia metabolicznego czy endokrynologicznego konieczne są badania specjalistyczne. Wśród badań obrazowych jak wspominano powyżej kluczową rolę odgrywają badania radiologiczne i ultrasonograficzne. Badania te są wykorzystywane przede wszystkim w diagnostyce schorzeń przewodu pokarmowego przebiegających z wymiotami.

W wybranych przypadkach konieczna jest również diagnostyka w kierunku schorzeń neurologicznych przebiegających ze wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego obejmująca badanie okulistyczne (ocena dna oka), badanie neurologiczne oraz badania obrazowe (TK lub MR mózgowia) i czynnościowe (EEG). Cennym uzupełnieniem diagnostyki jest ocena psychologiczna i/lub psychiatryczna, o roli której pisano powyżej.

Należy podkreślić konieczność indywidualnego podejścia do dziecka z problemem wymiotów. Takie postępowanie uwzględniające specyfikę wieku dziecięcego i charakterystyczne dla danego wieku schorzenia przebiegające z wymiotami pozwala prawidłowo ukierunkować diagnostykę w celu “sprawnego” postawienia rozpoznania i wyboru odpowiedniej metody terapeutycznej.