Kolką jelitową określa się napadowy, nie dający się ukoić płacz (krzyk) z podkurczaniem nóżek, poszerzeniem obwodu brzucha i zwiększoną ilością gazów jelitowych. Kolka nie jest jednoznacznie scharakteryzowanym zespołem chorobowym. Występuje u 10-40% niemowląt. Dolegliwości pojawiają się zwykle w okolicy 3 tygodnia życia, zazwyczaj występują między godziną 18.00, a 22.00. Aby rozpoznać kolkę jelitową, objawy powinny utrzymywać się co najmniej przez 3 godziny dziennie, minimum przez 3 dni w tygodniu. Zazwyczaj ustępują w 3 - 4 miesiącu życia. Dotyczą zarówno dzieci karmionych sztucznie, jak i dzieci karmionych piersią.
Objawy i przebieg kolki niemowlęcej
Typowy napad kolki jelitowej rozpoczyna się od nagłego zaczerwienienia twarzy dziecka, z grymasem bólu i podkurczeniem nóżek. Następnie niemowlę wydaje piskliwy krzyk, któremu towarzyszy prężenie. Brzuszek jest wzdęty, obserwuje się nadmierną ilość gazów i "przelewanie" treści jelitowej. Często niemowlę oddaje zielone stolce z domieszką śluzu i jednoczesnym wydaleniem dużej ilości gazów. Dolegliwości powtarzają się cyklicznie. Wzrost i rozwój dziecka nie ulega zaburzeniu.
Objawy kolkowe mogą mieć różne nasilenie: od napadów niewyjaśnionej drażliwości do niemal ciągłego krzyku. Nie udało się ustalić jednoznacznej przyczyny kolek u niemowląt. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się przyczyny fizjologiczne:
- żywieniowe: nadwrażliwość na białka mleka krowiego i białko sojowe,
- zaburzenia żołądkowo - jelitowe: nadmierna ilość gazów spowodowana nietolerancją dwucukrów, głównie laktozy, nadmierna perystaltyka, uszkodzenie błony śluzowej jelita,
- hormonalne - zaburzenia w wydzielaniu enterohormonów, niedojrzałość układu nerwowego), wynikające z interakcji pomiędzy rodzicami, a dzieckiem (stany lękowe matki, stres w rodzinie)
- spowodowane nieodpowiednią techniką karmienia i trzymania dziecka.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć kolkę niemowlęcą
Pomimo, że kolka jelitowa ma dość typowe objawy i przejściowy charakter nie mający wpływu na prawidłowy wzrost i rozwój niemowlęcia, to jednak w przypadku nasilonych dolegliwości należy zawsze skontaktować się z lekarzem. Konieczne jest bowiem wykluczenie innych przyczyn obserwowanych dolegliwości, takich jak m.in.:
- zapalenie ucha środkowego,
- infekcje układu moczowego,
- biegunka,
- uwięźnięcie przepukliny,
- alergie
- nietolerancje pokarmowe.
Leczenie kolki niemowlęcej
Obejmuje przede wszystkim postępowanie zapobiegawcze, na które składa się: zwalczanie lęku u rodziców (uświadomienie rodzicom, że kolka jest częstą dolegliwością u dzieci i nie wynika z ich błędnego postępowania), odpowiednia pielęgnacja dziecka (masowanie pleców lub brzuszka, ułożenie dziecka na brzuszku na zwiniętym ręczniku, podawanie leków ułatwiających usunięcie gazów jelitowych - Bobotic, Espumisan, Simeticon lub Ceolat i preparatów rozkurczowych - koper włoski, mięta), właściwa technika karmienia niemowlęcia (karmienie w pozycji uniesionej i pozostawienie dziecka w tej pozycji przez 30 minut po posiłku, karmienie bez pośpiechu, odpowiednia ilość pokarmu - efekt "błędnego koła" przy przekarmianiu dziecka, specjalne butelki i smoczki (u dzieci karmionych sztucznie) zapobiegające połykaniu nadmiernej ilości powietrza oraz odpowiednia wielkość otworu w smoczku. Bardzo ważne jest postępowanie dietetyczne - wydłużenie okresu karmienia piersią, wyeliminowanie z diety matki karmiącej mleka i jego przetworów, kofeiny, ostrych przypraw i warzyw powodujących wzdęcia (brokuły kapusta, fasola), w niektórych przypadkach zachodzi konieczność czasowego wyeliminowania z diety mieszanek zawierających pełne białka mleka krowiego i zastąpienie ich hydrolizatami.
