Zasady diagnostyki krwawień z przewodu pokarmowego

Rozpoznanie przyczyny krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego powinno opierać się przede wszystkim na wnikliwym wywiadzie z pacjentem i jego rodzicami oraz szczegółowym badaniu fizykalnym, co jak wspomniano pozwala wielokrotnie na uniknięcie wykonywania niepotrzebnych badań. Jeszcze raz należy podkreślić wartość badania fizykalnego całego pacjenta. Niezbędne jest badanie okolicy odbytu wraz z badaniem per rectum, które często w najprostszy sposób daje odpowiedź na pytanie: co jest przyczyną obecności krwi w stolcu.

W diagnostyce krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, którego przyczyna nie została ustalona na podstawie wywiadu i badania fizykalnego, wykonywane są badania biochemiczne, radiologiczne oraz endoskopowe. Badania te muszą być zastosowane bardzo rozważnie i wykonywane metodycznie, ponieważ mogą się wykluczać lub wzajemnie zaburzać swoje wyniki.

Wśród pomocnych badań laboratoryjnych należy wymienić morfologię krwi obwodowej. Stwierdzenie niskiego stężenia hemoglobiny, obniżonej wartości hematokrytu i średniej objetości krwinki oraz obniżony poziom żelaza mogą wskazywać na przewlekłą utratę krwi. Niedokrwistość z małopłytkowością występuje w przebiegu martwiczego zapalenia jelit, posocznicy, zespołu hemolityczno-mocznicowego oraz jako objaw hipersplenizmu, będący następstwem nadciśnienia wrotnego.

Podwyższenie wartości aminotransferaz wraz z obniżeniem wartości wskaźnika protrombinowego wskazuje na chorobę wątroby (np. marskość z nadciśnieniem wrotnym) będącą przyczyną zaburzeń krzepnięcia, jak również na możliwość występowania żylaków przełyku i/lub odbytu.

Wśród badań radiologicznych na pierwszym miejscu należy wymienić zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej w pozycji pionowej. Pozwala na wykrycie pneumatozy w martwiczym zapaleniu jelit, obecności poziomu płynu będącego objawem niedrożności w przebiegu wgłobienia czy też toksycznego rozdęcia okrężnicy jako ciężkiego powikłania wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Badanie kontrastowe jest przydatne w wykrywaniu wad przewodu pokarmowego takich jak zdwojenie jelit lub ich niedokonany lub nieprawidłowy zwrot, będących przyczyną przewlekłego krwawienia z przewodu pokarmowego. Badanie komntrastowe jelita cienkiego może potwierdzić rozpoznanie lub powikłania choroby Leśniowskiego-Crohna (zwężenia, przetoki jelitowe).