W pracy omówiono zjawiska występujące pod koniec trwania ciąży i ich interpretację. Przedstawiono objawy zagrożenia możliwe w tym okresie i postępowanie w razie ich stwierdzenia. Zestawiono z czym powinna się zgłosić pacjentka do porodu i rolę osoby towarzyszącej w tym okresie.
Spis treści:
- Poród fizjologiczny – przebieg porodu
- Poród fizjologiczny – ból przy porodzie, rozpoczęcie akcji porodowej
- Poród fizjologiczny – co zabrać do szpitala
- Poród fizjologiczny – poród rodzinny
Przygotowaniem do porodu, oprócz lekarza prowadzącego ciążę, zajmują się „szkoły rodzenia”. Rodzice dowiadują się w nich o mechanizmach porodu, fizjologii ciąży, wykonują odpowiednie ćwiczenia fizyczne, a przede wszystkim uzyskują wyczerpujące informacje jak będzie przebiegał poród, co należy robić w jego trakcie i jaka jest rola osoby towarzyszącej (która może być obecna w trakcie porodu). Między innymi ćwiczenia oddechowe i stosowanie technik relaksacyjnych uczy matkę, jak ma sobie radzić z bólem w I okresie porodu (czyli od wystąpienia regularnych skurczy do momentu całkowitego rozwarcia szyjki macicy).
Poród fizjologiczny – przebieg porodu
Poród fizjologiczny następuje po 37 tygodniu ciąży. Jego zapowiedzią jest wydalenie czopu śluzowego z szyjki macicy (jest to śluz pomieszany z krwią), które wyprzedza o kilka, kilkanaście dni poród. Innym objawem jest odejście płynu owodniowego („wód płodowych”) – czystego w prawidłowej ciąży lub podbarwionego w stanach nieprawidłowych (np. zielony stanowi o zagrożeniu infekcją wewnątrzmaciczną płodu i niedotlenieniem; krwisty o nieprawidłowościach łożyska, czy szyjki macicy). Może ono wyprzedzać o kilkadziesiąt minut czynność skurczową macicy lub wystąpić wtórnie. Objawia się nagłym odpłynięciem lub stałym sączeniem się jasnego (prawidłowo) płynu z pochwy.
Każde krwawienie z dróg rodnych jest niebezpieczne dla płodu i matki. W razie jego stwierdzenia trzeba natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe i z pomocą krewnych unieść nogi. Przy bardzo skąpym plamieniu można we własnym zakresie zgłosić się do lekarza (prowadzącego ciążę lub w szpitalu) jednak od razu.
Pod koniec trwania ciąży pojawiają się tzw. skurcze przepowiadające. Są to nieregularne, o słabym nasileniu, rzadkie (kilka do kilkunastu na dobę) i krótkie bóle zlokalizowane w dole brzucha i okolicy krzyżowej. Należy je odróżnić od skutecznych (prowadzących do porodu) skurczy macicy trwających około 30 sekund, z częstotliwością co 2-5 minut, o większym natężeniu (mocniejszych).
Poród fizjologiczny, fot. panthermedia
Poród fizjologiczny – ból przy porodzie, rozpoczęcie akcji porodowej
Do walki z bólem porodowym wykorzystywane są środki rozkurczowe (iniekcje lub czopki doodbytnicze), leki przeciwbólowe (Dolargan) oraz coraz częściej znieczulenie nadoponowe (wykonywane przez lekarza anestezjologa w niektórych szpitalach).
Do innych objawów zbliżającego się zakończenia trwania ciąży należą: obniżenie brzucha (około na 2 tygodnie przed spodziewanym terminem porodu – często zauważone w związku z poprawą samopoczucia i swobodniejszym oddychaniem), niewielkie osłabienie ruchów płodu (trzeba jednak pamiętać, że jest to bardzo ważny objaw rokowniczy i znaczne ich osłabienie wymaga natychmiastowego kontaktu z lekarzem).
Pierwszy okres porodu trwa średnio 12 godzin u nieródki i około 7 godzin u wieloródki. Choć długość tego okresu może niekiedy znacznie odbiegać od tej średniej, to uzmysławia on, że od pierwszych objawów rozpoczynającego się porodu do jego zakończenia upływa najczęściej kilka godzin. Informacja ta ma na celu uspokoić rodziców, że od pierwszych objawów rozpoczynającego się porodu mają czas by bez paniki udać się do wybranego oddziału położniczego nie zapominając o zabraniu potrzebnych rzeczy.
Poród fizjologiczny – co zabrać do szpitala
Zgłaszając się do Izby Przyjęć szpitala należy zabrać:
- Kartę Przebiegu Ciąży z wynikami badań (grupa krwi, HBs, USR),
- dowód osobisty,
- ważną Legitymację Ubezpieczeniową, ewent. potwierdzenie przynależności do odpowiedniego Oddziału NFZ,
- dwie koszule nocne,
- pantofle.
W większości szpitali do porodu pacjentka dostaje koszulę szpitalną, którą po porodzie (brudną) zamienia na swoją prywatną. Jest dopuszczalne rodzenie we własnej koszuli ale trzeba ją wymienić po porodzie na czystą.
Do innych rzeczy, które należy zabrać, należą:
- termometr,
- szklanka,
- talerzyk,
- sztućce,
- podpaski typu Bella (2 paczki),
- podkłady fizelinowe (5 sztuk),
- majtki fizelinowe jednorazowe (1 paczka),
- przybory toaletowe,
- ręczniki,
- woda mineralna niegazowana,
- ewentualnie odciągacz pokarmu.
Dla nowonarodzonego dziecka:
- pieluchy jednorazowe typu Pampers (1 paczka),
- 3 podkłady tetrowe (najczęściej do pozostawienia na oddziale),
- krem do pielęgnacji pupy (Linomag, Tormentiol), oliwka Bambino (najczęściej zostaje na oddziale),
- chusteczki nasączane do mycia dziecka (1 paczka),
- kaftaniki (5 sztuk),
- rożek.
Proód fizjologiczny, fot. panthermedia
Poród fizjologiczny – poród rodzinny
W szpitalu może przebywać z rodzącą osoba towarzysząca (mąż, matka lub dowolna osoba wskazana – ale najczęściej jest to jedna osoba). Powinna mieć ze sobą ubranie do przebrania i obuwie zmienne. Jej rolą jest wsparcie psychiczne i pomoc rodzącej. Najlepiej jeżeli jest to osoba przeszkolona w szkole rodzenia. Pomaga w relaksowaniu się pacjentki w pierwszej fazie porodu, w „oddychaniu”, stanowi wsparcie duchowe. W trakcie porodu unosi głowę rodzącej, trzyma ją za rękę i mobilizuje do parcia. Po urodzeniu dziecka może między innymi przeciąć pępowinę dziecka.
Zgłosić się do szpitala (poza rozpoczęciem akcji skurczowej, wystąpieniem krwawienia z dróg rodnych, odejściem płynu owodniowego, stwierdzeniem znacznie osłabionych ruchów płodu lub innych objawów niepokojących) należy do 5-7 dni po wyznaczonym terminie porodu przez lekarza (zapisanym w Karcie Przebiegu Ciąży). Pozwoli to uniknąć konsekwencji przenoszenia dziecka.
