Pomimo wieloletniego stosowania powszechnych szczepień ochronnych krztusiec jest chorobą nadal obecną u dzieci w naszym kraju. Ostatnio obserwuje się nawet niepokojący wzrost zachorowań. Artykuł przeznaczony dla rodziców przedstawia obraz kliniczny krztuśca ze szczególnym uwzględnieniem możliwych powikłań oraz zasad zapobiegania zachorowaniom.
Krztusiec jest chorobą zakaźną, występującą głównie u dzieci, spowodowaną zakażeniem Gram-ujemną pałeczką Bordetella pertussis. Pomimo stosowania powszechnych szczepień ochronnych, w ramach których każde dziecko w naszym kraju powinno zostać co najmniej 4-krotnie zaszczepione przeciwko krztuścowi, nadal obserwuje się występowanie zachorowań na tę poważną chorobę. W ostatnich latach obserwuje się nawet niepokojący wzrost przypadków krztuśca, w tym liczne zachorowania u dzieci starszych.
Epidemiologia
Wśród najważniejszych przyczyn zachorowań na krztusiec należy wymienić:
1) Obecność w populacji dziecięcej osób nieuodpornionych – zwalnianych ze szczepień przeciwko krztuścowi
Epidemiolodzy szacują, że ryzyko ponownego wybuchu epidemii powstaje, gdy odsetek dzieci zaszczepionych przeciwko danej chorobie spada poniżej 90% populacji. W zakresie szczepień przeciwko krztuścowi w Polsce sytuacja niebezpiecznie zbliża się do tej granicy, a w niektórych regionach już ją przekroczyła.
2) Wygasanie odporności poszczepiennej u dzieci starszych
Naturalnym zjawiskiem jest wygasanie odporności poszczepiennej. W przypadku dzieci, które przeszły pełen cykl szczepień ewentualne zachorowanie powinno być łagodne, ale tacy pacjenci mogą być źródłem zakażenia dla innych, nieuodpornionych dzieci.
fot. panthermedia
3) Brak pełnej skuteczności szczepionki DTP, nawet jeżeli dziecko było szczepione w terminie, zgodnie z aktualnym kalendarzem szczepień
Specyfiką szczepień przeciwko krztuścowi jest stosunkowo niski procent pełnej odporności, szacowany na około 70%. Pozostałe 30% może zachorować na krztusiec pomimo szczepienia, choć oczywiście zachorowanie będzie znacznie łagodniejsze niż u dzieci nie szczepionych w ogóle.
4) Zmienność antygenowa pałeczki krztuśca powodująca możliwość zachorowania nawet u osób pierwotnie uodpornionych
Zdaniem wielu naukowców konieczne jest opracowanie nowego składu szczepionki przeciwko krztuścowi, ponieważ zmienia się skład antygenowy bakterii i stare szczepionki mogą tracić swoją skuteczność.
