Wirus RS

Wirus RS, znany też jako RSV (Respiratory Syncytial Virus), zaliczany jest do najczęstszych czynników etiologicznych wywołujących choroby układu oddechowego u niemowląt i małych dzieci. Zakażenie wirusem jest powszechne – szacuje się, że blisko 95% dzieci będzie miało styczność z wirusem RS przed ukończeniem drugiego roku życia.

Wirus RS należy do rodziny tzw. Paramyxoviridae. Wirusy z tej rodziny charakteryzują się tym, że posiadają w swoim genomie jednoniciowe RNA znajdujące się w osłonce białkowej. Wirusy RS posiadają specjalne białka powierzchniowe, które ułatwiają wnikanie wirusa do komórki a następnie penetrację komórki żywiciela. Glikoproteiny zlokalizowane na powierzchni osłonki posiadają silne właściwości immunogenne. Jak do tej pory naukowcy wyodrębnili dwa typy wirusa RS – typ A oraz typ B.

Droga zakażenia

W przypadku większości wirusów zakażenie wirusem RS następuje drogą kropelkową – najczęściej na skutek kontaktu z osobą chorą. Do zakażenia może dojść również na skutek kontaktu z przedmiotami, które były zanieczyszczone wydzieliną z dróg oddechowych osoby chorej. Drogą zakażenia, przez którą wnikają wirusy, są błona śluzowa nosa oraz najprawdopodobniej spojówki. Inkubacja wirusa wynosi 2-8 dni. Wydalanie wirusa wraz z kałem trwa około 8 dni, choć jak podają publikacje naukowe, osoby  z obniżoną odpornością mogą wydalać wirus wraz z kałem nawet przez 4 tygodnie. Najbardziej narażone na skutki uboczne kontaktu z wirusem są wcześniaki oraz dzieci cierpiące na wady serca czy chorujące na mukowiscydozę. Najcięższe opisane przypadki odnotowywano u dzieci przed ukończeniem 6. miesiąca życia. Co interesujące, ciężkie przypadki zachorowania obserwowano również u dzieci, których organizm syntetyzował wysoki poziom przeciwciał po podaniu inaktywowanej szczepionki. Możliwe więc, że zakażenie wirusem RS ma podłoże immunologiczne. Hodowle wirusów w warunkach laboratoryjnych niestety charakteryzują się stosunkowo długim czasem oczekiwania na wynik badania, stąd nie są powszechnie stosowane w wielu laboratoriach diagnostycznych. Co istotne – zakażenie wirusem RS u małych dzieci nie zawsze powoduje wzrost miana IgG, stąd badanie miana nie zawsze jest w tym przypadku miarodajne.

Grupy wysokiego ryzyka

Do grup wysokiego ryzyka zachorowania po kontakcie z wirusem RS zalicza się :

• wcześniaki,
• dzieci z niską masą urodzeniową,
• dzieci chorujące na dysplazję oskrzelowo-płucną, wrodzoną wadę serca lub niedobory układu odpornościowego.

Objawy kliniczne

Do objawów klinicznych zakażenia wirusem RS u niemowląt i małych dzieci zalicza się :

• duszności,
• świszczący oddech,
• postępująca sinica,
• okresy bezdechu,
• senność,
• drażliwość,
• wymioty.

Sposoby leczenia

Sposób leczenia uwarunkowany jest przede wszystkim od wieku pacjenta. U wcześniaków, które urodziły się przed 32. tygodniem ciąży, zakażenie dolnych dróg oddechowych jest niezwykle groźne, zazwyczaj kończy się hospitalizacją w warunkach intensywnej terapii.

fot. panthermedia

Diagnostyka

Badania diagnostyczne wirusa RS najlepiej wykonywać w czasie sezonu zachorowań, tj. od października do kwietnia oraz u pacjentów, u których występują nagłe objawy sugerujące zakażenie. Testy RSV polegają na hodowli wirusa oraz badaniu jego materiału genetycznego. W przypadku, gdy wynik testu jest dodatni, oznacza to, że pacjent jest zakażony wirusem RS. Pozytywne wyniki hodowli lub badania materiału genetycznego wirusa może potwierdzić obecność wirusa w środowisku. Co istotne – pozytywny wynik nie wskaże jednoznacznie lekarzowi, jakiego rodzaju objawy wystąpią u danego pacjenta. Pozytywny wynik badania wskazuje jednoznacznie, że pacjent jest chory i należy wdrożyć terapię leczniczą. Ujemny wynik testu może oznaczać, że pacjent nie jest zakażony wirusem RS lub próbka nie została prawidłowo pobrana. Metodami stosowanymi w diagnostyce laboratoryjnej w kierunku wykrywania wirusa RSV są m.in. immunofluorescencja, techniki immunoenzymatyczne, oznaczanie RNA wirusa metodą PCT w komórkach nabłonkowych pobranych z górnych dróg oddechowych lub popłuczyn z nosogardzieli/tchawicy.