Druga część artykułu dla lekarzy i studentów medycyny poświęconego nadczynności tarczycy omawia wyniki badań laboratorynych typowych dla różnych postaci hipertyreozy oraz aktualne metody leczenia choroby.
Leczenie nadczynności tarczycy u dzieci
W Europie leczenie rozpoczyna się od terapii zachowawczej tyreostatykami. Są to pochodne imidazolu (dostępny w Polsce tiamazol – Metizol, Thyrozol) oraz pochodne tiouracylu (dostępny w Polsce propylotiouracyl – Propycil, Thyrosan). Leki te hamują syntezę hormonów tarczycy. Propylotiouracyl dodatkowo hamuje obwodową konwersję T3 do T4.
Dawki tiamazolu zwykle wynoszą 15-30 mg/m2/dobę, u młodzieży zaleca się wstępną dawkę 30 a nawet 45 mg/dobę. Uzyskanie eutyreozy zwykle zajmuje 2-3 tygodnie. Po uzyskaniu eutyreozy leczeni kontynuuje się mniejszymi dawkami (zwykle nie więcej niż 1/3 dawki terapeutycznej) przez okres od roku do 3 lat, a następnie stopniowo odstawia się lek.
Okres wstępny leczenia (około 3-4 tygodnie) dziecko przebywa w szpitalu, następny taki sam okres w domu i kontrolowane jest ambulatoryjnie co tydzień. Po zmniejszeniu dawki tyreostatyku kolejne kontrole mogą odbywać się rzadziej – około co 2 miesiące.
W ostrym okresie choroby podaje się beta-blokery – Propranolol (0,5-1 mg/kg m.c./dobę w 2-3 dawkach). Zmniejsza on objawy tyreotoksykozy ze strony układu krążenia i hamuje obwodową konwersję T4 do T3. Przeciwwskazaniem do podawania tego leku jest cukrzyca, astma oskrzelowa, niewydolność krążenia.
Stosowanie tyreostatyków wiąże się z możliwością ujawnienia ich działań niepożądanych w postaci wysypek skórnych, objawów dyspeptycznych, bólów stawowych, przejściowej leukopenii. Ciężkimi powikłaniami terapii tyreostatykami są:
- agranulocytoza,
- niedokrwistość aplastyczna,
- zespół toczniopodobny,
- małopłytkowość,
- hipoprotrombinemia,
- żółtaczka cholestatyczna.
Pacjenci wymagają okresowej kontroli morfologii krwi z rozmazem i prób wątrobowych ze wskaźnikami cholestazy (AspAT, AlAT, GGTP, fosfataza alkaliczna).
Leczenie radiojodem szczególne popularne jest w USA. Wykazano, że może ono być stosowane bezpiecznie u dzieci powyżej 8 roku życia. Praktycznie przyjęto następujące wskazania do tego typu terapii: brak zgody na zabieg operacyjny, nawrót choroby po zabiegu operacyjnym, alternatywa zabiegu operacyjnego po ponad 3-letnim leczeniu zachowawczym. Powikłaniem tej metody terapii jest niedoczynność tarczycy wymagająca terapii substytucyjnej L-tyroksyną do końca życia.
Leczenie chirurgiczne – subtotalne usunięcie tarczycy. Wskazanie – brak efektów leczenia zachowawczego po 3 latach terapii. W przypadków guzów tarczycy – zabiegi subtotalne lub totalne w zależności od wielkości guza i wyniku BACC.
W leczeniu postaci noworodkowej ch. G-B. oprócz tyreostatyku i propranololu zaleca się podawanie płynu Lugola (1 kropla co 8 godzin). Leczenie tutaj jest krótsze – zwykle trwa 2-3 miesiące (w postaci przejściowej).
